حیله‌های شرعی و چاره‌جوئی‌های صحیح صفحه 66

ص: 73

آمده، که قصد قربت را از امر «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» گرفته، بر می‌گردد، که به طور مشروح همراه با جواب و نقد آن گذشت.

راههای دیگری نیز برخی فقها گفته‌اند، که تقریبا به همین چند راه حل بازمی‌گردد. لهذا از ذکر آن صرفنظر می‌کنیم.

یادآوری سه نکته

1- شخصی که برای عبادات استیجاری اجیر می‌شود، آیا باید مستحبّات آن عبادت را نیز انجام دهد، یا می‌تواند به واجبات قناعت کند؟

شیرازی، ناصر مکارم، در یک جلد، انتشارات مدرسة الإمام علی بن أبی طالب علیه السلام، قم - ایران، دوم، 1428 ه ق حیله‌های شرعی و چاره‌جوئی‌های صحیح؛ ص: 73

پاسخ: برخی معتقدند که اکتفا به واجبات اشکالی ندارد؛ چون بدون شک عبادت به عملی که اکتفا بر واجبات شود صدق می‌کند.

ولی انصاف آن است که اطلاق استیجار و اجاره منصرف به فرد معمول و متعارف است. یعنی هنگامی که شخصی برای نماز اجیر می‌شود، و هیچ قید و شرطی مطرح نمی‌گردد، منظور این است که همان نمازی که غالب مردم می‌خوانند انجام دهد. یعنی اگر مردم غالبا فقط به واجبات نماز قناعت می‌کنند، اجیر هم می‌تواند به واجبات قناعت کند، و اگر مردم مقداری از مستحبّات را نیز انجام می‌دهند، اجیر هم باید آن مقدار از مستحبّات را انجام دهد؛ مانند قنوت، سلامهای سه‌گانه، و سه مرتبه تسبیحات اربعه؛ به همین جهت ما معتقدیم که اجیر در هر جلسه احتیاطا یک اقامه نیز بگوید.

2- آیا اجیر موظّف است عبادات استیجاری را بر طبق فتوای مرجع تقلید منوب عنه انجام دهد، یا مطابق نظر مرجع خودش؟