حیله‌های شرعی و چاره‌جوئی‌های صحیح صفحه 72

ص: 79

1- محمّد بن مسلم از امام باقر علیه السّلام چنین نقل می‌کند:

إنّه سئل عن الرّجل یعرض له السّفر فی شهر رمضان و هو مقیم و قد مضی منه ایّام، فقال: لا بأس بان یسافر و یفطر و لا یصوم «1».

این روایت، روشنترین حدیث این بحث از جهت سند و دلالت می‌باشد؛ سند آن معتبر و دلالتش مطلق و عام است.

2- «حلبی» در روایت صحیحی به نقل از امام صادق علیه السّلام می‌گوید:

سألته عن الرّجل یدخل شهر رمضان و هو مقیم لا یرید براحا ثمّ یبدو له بعد ما یدخل شهر رمضان ان یسافر فسکت، فسألته غیر مرّة، فقال:

یقیم أفضل إلّا أن تکون له حاجة لا بدّ له من الخروج فیها أو یتخوّف علی ماله. و رواه الکلینی، عن علی بن إبراهیم، عن أبیه، عن ابن أبی عمیر، عن حمّاد، عن الحلبی، مثله «2».

این روایت دو سند دارد. یک سند آن را مرحوم «صدوق» در «من لا یحضره الفقیه» نقل کرده، و سند دیگر را مرحوم «کلینی» در «کافی» آورده، و هر دو سند صحیح است. بنابراین، روایت مذکور از نظر سند معتبر است.

و امّا از نظر دلالت، روایت معنای وسیعی دارد. و بعید نیست که حتّی شامل کسی که به قصد فرار از روزه مسافرت می‌کند نیز بشود؛ زیرا جملۀ «لا یرید براحا» بدین معناست که تصمیمی برای سفر نداشت، سپس تصمیم به مسافرت گرفت؛ نه این که کاری یا عذری برایش حاصل شده باشد.

______________________________
(1). وسائل الشیعة، جلد 7، ابواب من یصح منه الصوم، باب 3، حدیث 2.
(2). وسائل الشیعة، جلد 7، ابواب من یصح منه الصوم، باب 3، حدیث 1.