حیله‌های شرعی و چاره‌جوئی‌های صحیح صفحه 8

ص: 15

برای رفع این مشکل می‌توان از حیلۀ شرعی مثبت استفاده کرد؛ بدین شکل که اگر دختر باشد صیغۀ عقد موقّت او را، با اجازۀ حاکم شرع، برای پدر مرد خانواده بخوانند، تا این دختر زن پدر او محسوب شود و برای همیشه به وی محرم گردد، «1» و اگر پسر باشد، و مادر، یا خواهر، زن برادر زن خانواده شیر داشته باشد، به آن پسر بچّۀ شیرخوار، طبق شرایطی که در رساله نوشته‌ایم، شیر می‌دهد تا با آن زن به عنوان برادر یا خواهرزاده یا برادرزادۀ رضاعی محرم شود. «2» این، حیله و چاره‌جویی ممدوح و مثبت است.

برخی از فقها «3» قضاوتهای شگفت‌انگیز حضرت امیر مؤمنان علی علیه السّلام را که به طرق مختلف و ناشناخته حق را کشف می‌کرد، به عنوان حیله‌های مثبت ذکر کرده‌اند. که شرح بیشتر آن در مباحث آینده خواهد آمد.

4- حیله‌های منفی

در این قسم از حیله‌ها نیز به دو مثال زیر به عنوان نمونه بسنده می‌کنیم:

1- حیلۀ معروف یهودیان، که در سورۀ اعراف، ضمن آیات 162 تا 166 به طور مشروح بیان شده، و خلاصۀ آن چنین است:

______________________________
(1). علاوه بر او، به برادران و برادرزاده‌ها و خواهرزاده‌ها و فرزندان و نوه‌های او نیز محرم می‌شود.
(2). شرح این مطلب را در استفتائات جدید، جلد دوّم، صفحۀ 324 نوشته‌ایم.
(3). روضة المتّقین، جلد 6، صفحۀ 59 به بعد.