حیله‌های شرعی و چاره‌جوئی‌های صحیح صفحه 81

ص: 88

است، سپس عمدا روزه‌اش را بخورد، چون ظاهرا روزۀ ماه رمضان را افطار کرده، آیا کفّاره دارد؟

بنابراین دلیل مذکور نوعی استحسان ظنّی است، و حجّت نیست.

3- روایتی که محمّد بن مسلم و زراره هر دو از امام صادق علیه السّلام نقل می‌کنند: قالا: قال أبو عبد اللّه علیه السّلام:

ایّما رجل کان له مال حال علیه الحول فإنّه یزکّیه، قلت له: فإن وهبه قبل حلّه بشهر أو بیوم؟ قال: لیس علیه شی‌ء أبدا، قال: و قال زرارة عنه: انّه قال: إنّما هذا بمنزلة رجل افطر فی شهر رمضان یوما فی إقامته ثمّ یخرج فی آخر النّهار فی سفر فأراد بسفره ذلک إبطال الکفّارة الّتی وجبت علیه و قال: إنّه حین رأی الهلال الثّانی عشر وجبت علیه الزّکاة، و لکنّه لو کان و هبها قبل ذلک لجاز و لم یکن علیه شی‌ء بمنزلة من خرج ثمّ افطر «1».

طبق این روایت، کسی که روزه‌اش را عمدا افطار نماید، سپس مسافرت کند، کفّاره ساقط نمی‌شود، ولی اگر به سفر برود و در مسافرت افطار کند، کفّاره ندارد.

و لکن انصاف این است که این روایت ربطی به بحث ما ندارد.

توضیح این مطلب: روایت فوق دو شاخه دارد؛ نخست این که قبل از ظهر روزه‌اش را عمدا باطل نموده، و بعد از ظهر مسافرت کند. این، از بحث ما خارج است؛ چون بحث در جایی است که قبل از ظهر مسافرت کند؛ زیرا سفر بعد از ظهر ضرری به روزه نمی‌زند.