تعزیر و گستره آن صفحه 104

ص: 118

2- صاحب جواهر می‌فرماید:

«کل ما فیه التعزیر من حقوق اللّه سبحانه و تعالی یثبت بشاهدین بلا خلاف و لا اشکال، او الاقرار مرتین علی قول «1»؛

هر جرمی که مستوجب تعزیر است و از حقوق اللّه محسوب می‌شود، به اتّفاق علما با دو شاهد ثابت شود … یا با دو اقرار طبق نظر برخی از فقها.»

3- ابن ادریس در سرائر معتقد است:

«و حکمه یلزم باقرار مرتین او شهادة عدلین «2»؛

حکم تعزیر با دو بار اقرار، یا شهادت دو عادل لازم الاجرا می‌گردد.»

ب) یک بار اقرار کافی است

1- در کتاب ریاض می‌خوانیم:

«و یثبت هذا الفعل بشهادة عدلین او الاقرار مرتین بلا خلاف لما مر فی نظائره، و لو قیل یکفی الاقرار مرة کما علیه الاکثر کان حسنا «3»؛

تعزیرات با شهادت دو عادل، یا دو بار اقرار مجرم به اتّفاق علما ثابت می‌شود، و اگر گفته شود که یک بار اقرار نیز کافی است، همان گونه که اکثر فقها آن را انتخاب کرده‌اند، نظریّۀ خوبی است.»

ابتدای کلام صاحب ریاض با انتهای سخنش تضادّی ندارد؛ زیرا کسی که معتقد به کفایت یک اقرار باشد، بدون شک دو بار اقرار را نیز کافی می‌داند، و اجماع فقها بر کفایت دو بار اقرار است، نه وجوب آن.

______________________________
(1). جواهر الکلام، جلد 41، صفحۀ 447.
(2). سرائر، جلد 3، صفحۀ 539.
(3). ریاض المسائل، جلد 2، صفحۀ 500.