تعزیر و گستره آن صفحه 159

ص: 175

سؤال 41- از نظر شرع تعزیر مجازاتی است که میزان آن به دست قاضی می‌باشد، و مقدار مجازات بعضی از جرائم مستوجب تعزیر نیز در شرع بیان شده است. امّا در سیستم کنونی دادگستری کشور، وضعیّت به نحو دیگری است. یعنی قانون تعزیرات وضع شده، و قضات دادگاهها مکلّفند تنها برای جرائمی که در قانون ذکر شده مجازات تعیین کنند. همچنین در تعیین میزان مجازات نیز اختیاری ندارند، و اگر بر خلاف آنچه که در قانون آمده مجازات تعیین کنند، تخلّف انتظامی محسوب شده و رأی نقض خواهد شد، که نتیجۀ این کار جز اطالۀ دادرسی، تحمیل هزینه‌های بیهوده بر بیت المال، و گرفتن وقت مردم چیز دیگری نمی‌باشد. آیا این نوع قوانین مشروعیّت دارد؟

جواب: گرچه از نظر حکم شرع مقدار و چگونگی تعزیرات به دست حاکم شرع است؛ ولی ممکن است عناوین ثانویّه اقتضا کند که برای حفظ وحدت رویّه و هماهنگی دادگاهها، نظم خاصّی به تعزیرات داده شود، و بر طبق آن عمل گردد، و این کار با حفظ شرایط از نظر شرعی اشکال ندارد.

د) عوامل تخفیف یا تشدید مجازاتها

سؤال 42- با توجّه به این که خانمها احساساتی‌تر بوده و زودتر تحت تأثیر وسوسه‌های شیطان قرار می‌گیرند، آیا کیفر خطاهای آنها با مردان تفاوت دارد؟

جواب: در مسائل تعزیرات مسئولیّت هر کس در برابر اعمالش