تعزیر و گستره آن صفحه 25

ص: 37

فصل چهارم: دایرۀ تعزیر، یا گناهانی که مشمول تعزیر است

اشاره

اکثریّت متخصّصان مسائل فقهی شیعی، و همچنین اهل سنّت، معتقدند که: «ترک هر یک از واجبات الهی، و ارتکاب هر کدام از گناهان تعزیر دارد؛ مشروط بر این که حدّ شرعی نداشته باشد.»

مطلب مذکور در کلمات فقهائی نظیر شیخ طوسی، ابن زهره، ابن ادریس، فاضل اصفهانی و برخی دیگر رحمهم اللّه، در فصل سوم بیان شد. بلکه مرحوم صاحب جواهر «رضوان اللّه علیه» اتّفاق و اجماع علما را در این زمینه نقل می‌کند:

«لا خلاف و لا اشکال نصا و فتوی فی ان کل من فعل محرما او ترک واجبا و کان من الکبائر فللامام تعزیره بما لا یبلغ الحد «1»؛

هیچ گونه اشکال و اختلافی در بین فقها نیست در این که هر کس کار حرامی کند، یا واجبی را ترک نماید که از گناهان کبیره محسوب شود، حاکم شرع حق دارد وی را تعزیر نماید.»

صاحب ریاض پیرامون ضرورت اجرای حدود و تعزیرات، و استدلال بر