تعزیر و گستره آن صفحه 37

ص: 49

قال علیه تعزیر «1»؛ امام فرمود: بله، تعزیر می‌گردد.»

قذف نسبت دادن اعمال منافی عفّت و مانند آن به کسی است. اگر دیگری را قذف ننماید، امّا به وی فحّاشی کند و سخنان رکیک بگوید، تعزیر می‌شود.

[6- تعزیر هجوکننده به دست علی ع]

ششم: اسحاق بن عمار از امام باقر علیه السّلام چنین نقل می‌کند:

«انّ علیّا علیه السّلام کان یعزّر فی الهجاء «2»؛ حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام همواره کسانی که هجو «3» می‌کردند را تعزیر می‌کرد.»

البتّه پیرامون تعزیر کسانی که سخنان توهین‌آمیز می‌گویند، ولی مشمول حدّ قذف نیستند، روایات فراوانی وجود دارد؛ که به همین دو مورد قناعت می‌کنیم. علاقه‌مندان می‌توانند روایات مورد اشاره را در باب نوزدهم حدّ قذف مطالعه فرمایند.

[7- تعزیر مدعی خواب دیدن مادر خصم]

هفتم: حسین بن ابی العلا، داستانی را به نقل از امام صادق علیه السّلام چنین نقل می‌کند:

انّ رجلا لقی رجلا علی عهد امیر المؤمنین علیه السّلام فقال: انّ هذا افتری علیّ؟ و ما قال لک؟ قال انّه احتلم بامّ الآخر قال: انّ فی العدل ان شئت جلّدت ظلّه فانّ الحلم انّما هو مثل الظّلّ. و لکنّا سنوجعه ضربا وجیعا حتّی لا یؤذّی المسلمین فضربه ضربا وجیعا «4»؛

مردی در زمان حکومت علی علیه السّلام به آن حضرت شکایت کرد که فلان

______________________________
(1). وسائل الشیعة، جلد 18، ابواب حدّ القذف، باب 19، حدیث 1.
(2). وسائل الشیعة، جلد 18، ابواب حدّ القذف، باب 19، حدیث 6.
(3). «هجو» در کتاب فرهنگ معاصر چنین تفسیر شده است: مسخره کردن، استهزا کردن، ریشخند کردن، تحقیر کردن.
(4). وسائل الشیعة، جلد 18، ابواب حدّ القذف، باب 24، حدیث 1.