تعزیر و گستره آن صفحه 72

ص: 85

استقبال کند، مخصوصا که در عصر و زمان ما آمار چنین متخلّفانی افزایش چشمگیری یافته، نه تنها درمان درد نمی‌کند، بلکه مشکل آفرین خواهد شد، و معضلات فراوانی را به ارمغان می‌آورد، و چه بسا مفاسد ناشی از چنین تعزیرات یکنواختی از آثار و فواید آن افزونتر باشد! بنابراین، چاره‌ای جز اجرای روش سوم و پیمودن آن راه- که با روایات اسلامی و عقل سلیم و بنای عقلای جهان نیز سازگار است- وجود ندارد.

نتیجه این که مقتضای قراین ششگانه، که از احکام اوّلیّه بحث می‌کند، تخییر حاکم شرع در تمام جرمهایی که حدّ شرعی ندارد، بین تازیانه و سایر مصادیق تعزیر است، و مقتضای قرینۀ هفتم تبدیل تازیانه به مصادیق دیگر تعزیر است، البتّه در مواردی که اجرای شلّاق امکان‌پذیر نیست.

چند یادآوری

الف) مصادیق تعزیر

تعزیر مصادیق مختلفی دارد که به دوازده نمونۀ آن اشاره می‌شود:

1- مجازاتهای بدنی (تازیانه) 2- حبس و زندان 3- جریمۀ مالی که به دو شکل ممکن است:

الف) اخذ پول یا اموال و تملّک آن.

ب) توقیف موقّت اموال، و برگرداندن آن در پایان مدّت مشخّص 4- تحقیر و توهین و هتک 5- تبعید از شهر محلّ زندگی یا حتّی از کشور