تعزیر و گستره آن صفحه 83

ص: 97

مضمون این روایت همانند دو روایت پیشین است، لهذا نیازی به ترجمۀ آن نیست.

4- حضرت علی علیه السّلام در مورد شخصی که دیگری را با جملات «یا خبث» و «یا فاسق» مورد خطاب قرار داده بود، فرمود:

«لیس علیه حدّ معلوم، یعزّره الوالی بما رأی «1»؛ تعزیر چنین مجرمی اندازۀ مشخّصی ندارد، بلکه بسته به نظر حاکم شرع است.»

علاوه بر روایات چهارگانۀ فوق، تمام روایاتی که سخن از لزوم اجرای تعزیر می‌گوید، و از جهت مقدار عدد خاصّی را مطرح نکرده، نیز مؤیّد این مطلب می‌باشد. زیرا امام معصوم علیه السّلام در مقام بیان بوده، و قید و شرطی مطرح نکرده است، و این به معنی تخییر حاکم شرع در تعیین مقدار تعزیر است.

گروه دوم: مقدار آن کمتر از حدّ شرعی است.

1- اسماعیل هاشمی از امام صادق و امام کاظم علیهما السّلام سؤال زیر را پرسیده است:

«زنی آلودۀ زنا شد، و فرزند نامشروعی به دنیا آورد. سپس نزد حاکم شرع به گناهش اقرار کرد، و نیز اعتراف نمود که فرزندش نامشروع است.

حاکم شرع حدّ زنا بر وی جاری کرد (و از گناه پاکش نمود.) فرزند مذکور رشد کرد و بزرگ شد. شخصی به او نسبت ناروا داد. آیا این شخص مجازات