تعزیر و گستره آن صفحه 86

ص: 100

«یجلدون دون الحدّ. و یغرم قیمة البهیمة لصاحبها، لانّه افسدها علیه، و تذبح و تحرق ان کانت ممّا یؤکل لحمه، و ان کانت ممّا یرکب ظهره غرم قیمتها و جلد دون الحدّ … «1»؛

چنین شخصی احکامی دارد، 1) به کمتر از حدّ شرعی تعزیر می‌شود، 2) و قیمت آن حیوان را به صاحبش می‌پردازد؛ زیرا با این عمل زشت حیوان را از منافع حلال ساقط کرده است (گوشت و شیر، و حتّی نسل آن حیوان حرام می‌شود). 3) و سپس آن حیوان را سر می‌برد. 4) و بعد لاشۀ آن را آتش می‌زند. البتّه تمام این احکام در صورتی است که آن حیوان حلال گوشت بوده، و گوشت آن خوراکی باشد. ولی چنانچه گوشت آن را نمی‌خورند، و برای سواری از آن بهره می‌جویند، باید قیمت آن را به صاحبش بپردازد، و به کمتر از حدّ شرعی تعزیر شود.»

5- حضرت علی علیه السّلام در مورد شخصی که به دیگری نسبت شرب خمر، یا خوردن گوشت خوک داده بود، فرمودند:

«علیه التّعزیر دون الحدّ «2»؛ باید تعزیر گردد، تعزیری کمتر از حدّ شرعی.»

خلاصه این که طایفۀ دوم از روایات دلالت می‌کند که تعزیر کمتر از حدّ شرعی است.

گروه سوم: مطلق تعزیرات محدود است.

1- امام ابو ابراهیم (موسی بن جعفر) علیه السّلام در مورد پاسخ سؤال اسحاق بن عمّار در مورد مقدار تعزیر می‌فرماید:

______________________________
(1). وسائل الشیعة، جلد 18، ابواب نکاح البهائم، باب 1، حدیث 4.
(2). مستدرک الوسائل، جلد 18، ابواب حدّ القذف، باب 18، حدیث 4.