پاسخ به پرسش هایی پیرامون مجازات های اسلامی و حقوق بشر صفحه 103

سایر جهات مؤثر در استنباط احکام دارد؛ اما اجمالًا به دو نکته اشاره می شود:

نکتۀ اوّل- اگر گفته شود:

حدّ زنای محصن و محصنه اعم از اینکه زناکار جوان باشد یا پیر، جَلْد و رجم هر دو است همان گونه که ظاهر برخی روایات است و بسیاری از فقهای به نام هم به آن فتوا داده اند، یا گفته شود: حدّ آن چنانچه زناکار پیر باشد جَلْد و رجم و چنانچه جوان باشد تنها جَلْد است همان طور که ظاهر برخی دیگر از روایات است و گروه دیگری از فقهای نامی به آن فتوا داده اند و مطابق با احتیاط هم همین است، در این صورت آیۀ دوّم سورۀ نور اختصاص به زنای غیرمحصن و محصنه ندارد و شامل زنای محصن و

محصنه هم اعم از این که جوان یا پیر باشند (بنابر نظر اوّل) و خصوص پیر (بنابر نظر دوّم) می گردد و حکم صریح رجم آنها از سنّت معصوم علیهم السلام استفاده می شود.

و این امر- یعنی تبیین احکام بوسیلۀ سنت معصوم علیه السلام- هیچ اشکالی هم ندارد، زیرا بسیاری از معارف دین مانند تعداد پیامبران و امامان علیهم السلام و یا جزئیات حشر و حساب و شفاعت و مانند اینها و نیز بسیاری از احکام شرع مانند عدد رکعات نمازها و بسیاری از شرایط و موانع واجبات دیگر از سوی خود پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم یا امامان معصوم علیهم السلام تعیین شده است و در قرآن کریم صریحاً از آنها ذکری به میان نیامده است؛ و این جایگاهی است که خود خداوند برای پیامبر خود برگزیده و ضمن آیاتی چند از قرآن آن را بالمطابقه یا بالالتزام نمایانده است، مثل آیۀ کریمۀ: «وَ أَنْزَلْنٰا