پاسخ به پرسش هایی پیرامون مجازات های اسلامی و حقوق بشر صفحه 141

[عدم فعلیّت حکم رجم در شرایط خاصّ]

مخفی نماند که آنچه پیرامون رجم گفته شده به لحاظ حکم اوّلی آن است؛ ولی اگر شرایطی پدیدار گشت و در پی آن اجرای حکم رجم محذوری مانند موهون شدن چهرۀ اسلام و تنفّر عمومی نسبت به دین و احکام آن به دنبال داشت به ناچار باید از اجرای آن حکم مطابق روایات باب 10 از ابواب مقدمات الحدود وسائل الشیعه خودداری شود. مطابق این روایات حضرت امیر علیه السلام فرموده اند: «هیچ حدّی نباید در سرزمین دشمن اجراء گردد، زیرا خوف آن هست که شخص مورد حدّ تحت تأثیر تعصب قرار گیرد و به دشمن ملحق شود.» بعید نیست از تعلیل ذیل این روایت فهمیده شود در هر موردی اگر اجرای حدّی

موجب محذوری شود که بر خلاف مصالح اسلام و مسلمانان است باید متوقّف شود.

ولی این به معنای نسخ حکم رجم در شریعت و مرحلۀ قانون گذاری و تشریع حکم نیست بلکه به معنای به فعلیّت نرسیدن آن حکم در مرحلۀ اجرا به لحاظ تغییر شرایط اجتماعی و رعایت مصالح برتر و ترجیح اهم بر مهم در موارد تزاحم بین ملاکات احکام شریعت و احتمال تأثیر شرایط در نرسیدن آن حکم به فعلیت است.

آنچه شایستۀ ذکر و توجه است این است که با یک کالبدشکافی موضوعی شناخته شود زانی محصن و زانیۀ محصنه کیست؟ و حقیقت

عملشان چیست؟ و شرایط سخت و بسیار نادر اجرای حکم آن کدام است؟ اگر این موارد به خوبی شناخته شود سرّ حکم غلیظ آن معلوم می شود؛ و نیز سرّ اینکه چرا خداوند در «جَلْد» که حکم خفیف تر دیگری برای زناست فرموده است: «وَ لٰا تَأْخُذْکُمْ بِهِمٰا رَأْفَهٌ فِی دِینِ اللّٰهِ»، «وَ اللّٰهُ یَقُولُ الْحَقَّ وَ هُوَ یَهْدِی السَّبِیلَ».

إن شاءاللّه موفق باشید.

والسلام علیکم و رحمه اللّه

8/ 10/ 1386

قم المقدسه- حسینعلی منتظری

نجف آبادی، حسین علی منتظری، در یک جلد، ارغوان دانش، قم - ایران، اول، 1429 ه ق