پاسخ به پرسش هایی پیرامون مجازات های اسلامی و حقوق بشر صفحه 28

این است که خود دیه جنبۀ کیفری ندارد.

البته تفاوت در دیه یا نحوۀ پرداخت آن در برخی موارد می تواند نوعی کیفر محسوب شود، همان طور که در قتل عمد نوعی تغلیظ وجود داشته و باید شتری که به عنوان دیه پرداخت می شود سن آن از پنج سال گذشته و وارد سال ششم شده باشد و یا باید در

طی یک سال آن دیه پرداخت شود، ولی در قتل غیرعمد چنین نیست. پرداخت دیه در قتل خطایی محض توسط عاقله شاهد دیگری است که اصل دیه جنبۀ کیفری ندارد.

[انواع شش گانۀ دیه و مفاد روایات]

ب- مشهور فقهای اهل سنت می گویند: اصل در دیه صد شتر است و سایر انواع شش گانه به عنوان بدل صد شتر می باشد. ولی مشهور قریب به اتفاق فقهای شیعه هر شش نوع را اصل دانسته و مکلف را در انتخاب هرکدام مخیّر می دانند. روایات مسأله نیز مختلف و چند دسته است:

دستۀ اوّل: فقط صد شتر را به عنوان اصل در دیه قتل ذکر کرده است؛ مانند روایت محمدبن علی بن حسین از امام باقر علیه السلام که در آن آمده است: «... و سنّ فی القتل مأه من الابل فأجری اللّه ذلک فی الاسلام». «1»