پاسخ به پرسش هایی پیرامون مجازات های اسلامی و حقوق بشر صفحه 36

[اشکالات وارد بر اصل بودن شتر و پاسخ آنها]

ممکن است گفته شود:

اولًا- اگر اصل در دیه صد شتر

باشد، در زمان ما و در مناطقی که شتر بسیار کم و گران می باشد مستلزم اجحاف فوق العاده بر جانی و قاتل می شود و چه بسا اکثر افراد متوسط توان پرداخت آن را نخواهند داشت و چنین تشریعی چه بسا مخالف حکمت شارع باشد.

ولکن در جواب گفته می شود: در روایت عبدالرحمن بن حجّاج- که در دستۀ ششم ذکر شد- امام صادق علیه السلام از حضرت علی علیه السلام نقل کردند که فرمودند: «... و علی اهل البوادی مأه من الابل» و در صدر همین روایت در کلام ابن ابی لیلی چنین بود که «در جاهلیت برای اهل ابل صد شتر قرار داده شده است» و حضرت علی علیه السلام آن را تأیید کردند.

یعنی ملاک منطقه ای است که شتر دارند چنین افرادی باید صد شتر بدهند و اگر دیگران که در منطقۀ دیگری زندگی می کنند بخواهند قیمت شتر را بدهند باید همان قیمت منطقۀ شترداران را ملاک قرار دهند؛ و بدیهی است که معمولًا شتر در مناطق دارای شتر ارزان تر از مناطق دیگری است که شتر یافت نمی شود و یا بسیار نادر است.

ثانیاً- این گونه روایات که دلالت بر انحصار دیه در شتر می کنند یا اینکه تا زمانی شتر باشد نوبت به انواع دیگر نمی رسد، مورد اعراض اصحاب می باشند و این اعراض نشانه اختلالی در سند یا دلالت یا