پاسخ به پرسش هایی پیرامون مجازات های اسلامی و حقوق بشر صفحه 42

اضرار به غیر موجب ضمان است. و از حدیث معروف «لا ضرر و لا ضرار فی الإسلام» می توان این حکم را استنباط نمود.

[شبهه ضمان عاقله و پاسخ آن]

د- ضمان عاقله یک سنّت دیرینه و ریشه داری می باشد که قبل از شریعت اسلام وجود داشته است و شاید بتوان گفت نوعی بیمه به مصطلح امروزی است و به طور اجمال مورد تأیید و امضای شرع قرار گرفته و حکم آن مورد اتفاق همه فقهای اسلامی است و بین شیعه و اهل سنّت در این مسأله اختلافی نیست. قطع نظر از بررسی سیر تاریخی عاقله و معنای لغوی و نیز تعیین افراد آن، که مورد اختلاف بین فقهاست و ابراز نظر در آن موقوف بر بحث جدّی فقهی بوده و مجال گسترده ای را می طلبد، شبهه ای که در زمینۀ تشریع و امضای این حکم، بیشتر ذهن را به خود مشغول داشته و قبول آن حکم را سنگین ساخته و پاسخ قانع کننده ای را می طلبد این است که: چگونه ضمانت پرداخت تاوان جنایت و خسارتی که کسی وارد نموده بر عهدۀ دیگری یعنی عاقلۀ او می باشد؟ و اما اینکه این حکم امروزه چگونه قابل اجرا می باشد بحث

دیگری است که اگر اصل تشریع چنین حکمی معقول و مقبول به نظر رسید اجرای آن متوقف بر وجود شرایط و فقد موانع است که جامعۀ اسلامی موظف به فراهم نمودن محیط برای آن می باشد. آنچه از ظاهر آیۀ شریفۀ «وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْرِیرُ رَقَبَهٍ مُؤْمِنَهٍ وَ دِیَهٌ مُسَلَّمَهٌ