پاسخ به پرسش هایی پیرامون مجازات های اسلامی و حقوق بشر صفحه 47

است، مگر اینکه گفته شود: حفظ حرمت ماههای حرام مستلزم نوعی تغلیظ دیه است و ربطی به گناهکار بودن قاتل ندارد. اما نسبت به قتل عمد و شبه عمد حتی در مواردی که قاتل جاهل به حکم یا موضوع باشد، در هرحال معقول و مقبول به نظر می رسد.

[آیا دیه به معنای ارزش مادی انسان است؟]

و- گرچه وضع دیه به گونه ای برای جبران خسارت وارده است ولی این به معنای تعیین ارزش اقتصادی یا معنوی برای افراد انسان نیست، از این رو مؤمنی که به قتل خطایی کشته شده و خویشان او عداوتی با مسلمانان ندارند دیه دارد ولی مؤمنی که به همین نحو کشته شده ولی خویشانش از دشمنان مسلمانها هستند دیه ندارد، با اینکه هر دو انسان مؤمنند. «1»

افراد انسانی با درجات معنوی متفاوت از عادل و فاسق و توانایی های مختلف همگی دیۀ یکسانی دارند و ارزش اقتصادی جان و اعضای انسان در دیه مطرح نیست و از این روست که مواردی نیز مانند جنایت بر میّت و یا از بین بردن موهای سر و صورت دیگری بدون رضایت او حتی اگر بعداً برُوید دیه دارد، در حالی که ارزش اقتصادی ندارد؛ و در قتل یک انسان یک دیه بیشتر ثابت نیست در حالی که از بین بردن اعضای مختلف او دیه های متعددی دارد.

البته از بعضی روایات استفاده می شود که در تعیین مقدار دیۀ آسیب