پاسخ به پرسش هایی پیرامون مجازات های اسلامی و حقوق بشر صفحه 84

بسم اللّه الرحمن الرحیم

جناب حجهالاسلام والمسلمین آقای محمد حسن موحدی ساوجی دامت افاضاته

پس از سلام و تحیّت، پاسخ مبسوط به سؤالات شما مجال بیشتری را می طلبد؛ امّا از باب «ما لا یدرک کلّه لایترک کلّه» به پاسخ اجمالی آنها می پردازم.

[معیار ثابت یا متغیّر بودن احکام شرع]

پرسش اوّل- برای تشخیص ثابت یا متغیّر بودن احکام شرع چه معیاری وجود دارد؟ آیا عبادی یا معاملی بودن موضوع آن ملاک است، یا تأسیسی یا امضایی بودن آن، و یا معیار دیگری وجود دارد؟

جواب: تغییر حکم شارع با محفوظ بودن و بقای موضوع آن به هیچ وجه صحیح نیست، بلکه معقول نیز نمی باشد؛ زیرا نسبت هرحکمی به موضوع خود همچون نسبت معلول به علت است و با بقای علت، انعدام و زوال معلول عقلًا ممکن نخواهد بود. بنابراین تغییر هر حکم نسبت به

موضوع خود با نوعی از تغییر و تفاوت در موضوع و در نتیجه