آیین کیفری اسلام :شرح فارسی تحریر الوسیلة(حدود) جلد 1 صفحه 326

ص: 338

[حکم الشهادة مع الإطلاق أو التقیید]

[مسألة 11- تکفی الشهادة علی نحو الإطلاق بأن یشهد الشهود: أنّه زنی وأولج کالمیل فی المکحلة من غیر ذکر زمان أو مکان أو غیرهما. لکن لو ذکروا الخصوصیات واختلف شهادتهم فیها، کأن شهد أحدهم بأنّه زنی یوم الجمعة والآخر فی مکان غیره أو بفلانة والآخر بغیرها لم تسمع شهادتهم ولا یحدّ ویحدّ الشهود للقذف. ولو ذکر بعضهم خصوصیة وأطلق بعضهم فهل یکفی ذلک أو لابدّ مع ذکر أحدهم الخصوصیة أن یذکرها الباقون؟ فیه إشکال والأحوط لزومه.]

حکم شهادت مطلق و مقیّد

اشاره

در این مسأله سه فرع مطرح است:

1- آیا شهود در باب زنا، علاوه بر شهادت به این‌که ایلاج و دخول را «کالمیل فی المکحلة» رؤیت کرده‌اند، باید شهادت به خصوصیّات زمانی و مکانی و مزنیّ بها نیز بدهند و یا آن‌که ذکر خصوصیّات لازم نیست و شهادت مطلق کافی است؟

2- بنا بر کفایت شهادت مطلق، اگر شهود بعضی از خصوصیّات را گفتند، در صورتی که در خصوصیّات مذکوره اتّفاق نظر داشتند، مشکلی نیست و حدّ جاری می‌شود؛ امّا اگر در پاره‌ای از خصوصیّات اختلاف داشتند، مانند: این‌که یکی به زنای زید در روز جمعه و دیگری به زنای او در روز شنبه شهادت داد، یکی مکان زنا را خانه‌ی زید، دیگری خانه‌ی عمرو و یا یکی مزنیّ‌بها را هند و دیگری غیر او گفت، به این شهادت ترتیب اثر داده نشده، و حدّی جاری نمی‌شود؛ لیکن بر شهود حدّ قذف می‌زنند.

3- اگر تعدادی از شهود، شهادت مطلق داده و برخی از آنان به ذکر خصوصیّات پرداختند، آیا لازم است شهود دیگر نیز به بیان خصوصیّات بپردازند؟ در این فرع اشکال است؛ احتیاط در بیان خصوصیّات می‌باشد.