آیین کیفری اسلام :شرح فارسی تحریر الوسیلة(حدود) جلد 1 صفحه 373

ص: 386

تعداد خبر و دلالت آن نیست.

نظر برگزیده: اگر بر طبق قواعد و ضوابط مشی کنیم، فرقی بین محارم نسبی با رضاعی و سببی نیست؛ و مطالبی که در بیان فرق گفته بودند، نادرست بود. امّا این مطلب که تصریح اصحاب، جرأت فتوا دادن نداشته باشد، بحثی دیگر است.

تعمیم حکم نسبت به زنی که نکاح با او حرام است

اگر موضوع روایات و فتاوا، «محرم»، یعنی «من یحرم نکاحها» باشد، گروهی که جزء هیچ یک از سه گروه به حساب نمی‌آیند، امّا نکاحشان حرام است نیز داخل می‌شوند؛ مانند زنی که او را نُه طلاق داده و برای همیشه ازدواج با او بر مرد حرام است؛ و همین گونه اگر کسی با پسری لواط کند، با خواهر و مادر او نمی‌تواند ازدواج کند، آیا زنای با چنین زنانی نیز زنای به ذات محرم است؟

حقّ این است که ذات محرم از چنین مواردی انصراف دارد. زیرا، با شنیدن لفظ ذات محرم، این موارد هرگز به ذهن انسان خطور نمی‌کند؛ بلکه باید مقدّمات و تمهیداتی چیده شود تا به این معانی منتقل شویم. لذا، حتّی با معنای لغوی که از صحاح اللغة نیز نقل کردیم، انصراف به حدّی است که این‌گونه موارد به ذهن نمی‌آید.

محرمیّت به واسطه‌ی نسب غیر شرعی

اگر محرمیّت به واسطه‌ی نسب غیر شرعی مثل زنا باشد، مانند: ولد زنا- که به پدر و مادر زناکارش محرم است-، او نمی‌تواند با والدین خود ازدواج کند و «من یحرم نکاحها علیه» در این‌جا صادق است. آیا حکم زنای ولد زنا با مادرش یا زانی با دختری که از زنای او متولد شده، همانند حکم زنای با محارم است، و عنوانی که در روایات و فتاوا آمده- «من زنی بذات محرم»- شامل این مورد می‌شود؟

مرحوم صاحب جواهر می‌فرماید: اصل عدم الحاق این مورد به زنای به محرم نسبی‌است. لذا، چنین زنایی موجب ثبوت قتل نیست.[652]