آیین کیفری اسلام :شرح فارسی تحریر الوسیلة(حدود) جلد 1 صفحه 487

ص: 500

منحصر به مرگ نیست؛ بلکه شامل ترس هر چیزی می‌گردد که به سبب تازیانه پیدا شود؛ خواه مرگ باشد، یا سرایت و شدّت مرض و مانند آن. و اصلًا در کلمات فقها کلمه‌ی مرگ وقتل نیست؛ بلکه «خوفاً من السرایة» و مانند آن مطرح است.

فرع دوم: کیفیّت اجرای حدّ تعجیلی بر مریض

اشاره

اگر مجرم مبتلا به مرضی است که امید بهبودی آن نمی‌رود، مانند سرطان در این زمان و یا سل در زمان‌های گذشته، و یا حاکم مصلحت را در تعجیل حدّ می‌بیند هرچند کسالت مریض به گونه‌ای باشد که با گذشت زمان برطرف شود، می‌فرمایند: «ضربهم بالضغث»؛ یعنی به یک دسته و قبضه‌ای که مشتمل بر عدد حدّ (صد تازیانه و یا صد شاخه‌ی درخت خرما و یا هر درخت دیگری) باشد، یک مرتبه بر آن زن مستحاضه، یا فرد مریض و یا صاحب قروح می‌زنند. لازم نیست هر صد تازیانه یا شاخه‌ی درخت با بدن او تماس پیدا کند، همین که با چنین مجموعه‌ای ضرب واقع شود، کافی است.

دلیل بر این مطلب، روایاتی است که در این مورد رسیده است؛ که البته باید دلالت آن‌ها و کیفیّت جمع بین این دسته از روایات و روایاتی که به تأخیر حدّ تا بهبودی حکم می‌کرد، ملاحظه شود.

1- وعن علیّ، عن محمّد بن عیسی، عن یونس، عن أبان بن عثمان، عن أبی العباس، عن أبی عبداللَّه علیه السلام، قال: اتی رسول اللَّه صلی الله علیه و آله برجل دمیم قصیر قد سقی بطنه وقد درّت عروق بطنه، قد فجر بامرأة.

فقالت المرأة: ما علمت به إلّاوقد دخل علیّ، فقال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله: أزنیت؟

فقال له: نعم، ولم یکن احصن؛ فصعد رسول اللَّه صلی الله علیه و آله بصره و خفضه ثمّ دعا بعذق فعدّه مائة، ثمّ ضربه بشماریخه.[856]

فقه الحدیث: در این صحیحه ابو العباس می‌گوید: امام صادق علیه السلام فرمود: مرد زناکار کوتاه قدّی را نزد رسول‌اللَّه صلی الله علیه و آله آوردند که خون‌ریزی داشت، شکمش آب آورده و