- اشاره 1
- [ادامه بخش اول: کتاب حدود] 1
- فصل پنجم: ملحقات باب زنا 1
- موارد سقوط حدّ زنا 2
- اشاره 2
- فرع اوّل: تعارض شهود زنا با بیّنهی بکارت 3
- فرع دوم: حکم شهود در صورت سقوط حدّ 7
- فرع سوم: حصول علم به بکارت از راه تواتر یا غیر آن 10
- حکم شهادت بر زنای مجبوب 11
- حکم حدّ در صورت غیبت، یا مرگ شاهدان 13
- فرع اوّل: اثر غیبت شهود در حدّ 13
- اشاره 13
- فرع دوم: وجوب حضور شهود در اقامهی حدّ 16
- اشاره 17
- حکم شهادت دادن زوج به همراه سه شاهد دیگر 17
- مقتضای عمومات و اطلاقات در این مسأله 18
- بررسی مفاد آیهی لعان 19
- مفاد روایات باب 21
- اشاره 27
- اشاره 27
- فرع اوّل: عمل حاکم به علم خود 27
- اثبات حقوق به علم حاکم 27
- ادلّهی قائلین به جواز 29
- ادلّهی منکرین جواز عمل به علم قاضی 37
- فرع دوم: فرق بین حقّ اللَّه و حقّ النّاس 41
- فرع اوّل: ثبوت مهر المثل به ازالهی بکارت 47
- فرع دوم: مجازات افتضاض 47
- اشاره 47
- حکم افتضاض باکره 47
- حکم زنا در مکان یا زمان شریف 53
- اثبات شرافت و اهمیّت برای زمان و مکان 53
- اشاره 53
- دلیل تشدید مجازات در روزها یا مکانهای شریف 54
- فرع اوّل: عدم کفالت در حدّ 56
- عدم جریان کفالت، تأخیر و شفاعت در حدّ 56
- اشاره 56
- فرع دوم: عدم جواز تأخیر در حدّ 57
- فرع سوم: قابل شفاعت نبودن حدّ 59
- فصل اوّل: حدّ لواط و ملحقات آن 63
- بخش دوّم: حدّ لواط، مساحقه و قوّادی 63
- اشاره 63
- مطلب اوّل: ریشهی لغوی لواط 64
- تعریف لواط و راههای اثبات آن 64
- اشاره 64
- مطلب دوّم: حرمت لواط در قرآن 66
- مطلب سوّم: حرمت لواط در روایات 67
- فرع اوّل: تعریف لواط 69
- اشاره 69
- بحث دوّم: مراد از ایقاب 71
- اقوال فقها در مقدار ایقاب 72
- اشاره 75
- فرع دوّم: طریق اثبات لواط 75
- بحث دوّم: نقش شهادت زنان در ثبوت لواط 83
- شرایط مقرّ 90
- اشاره 91
- فرع اوّل: اقرار به کمتر از چهار مرتبه 91
- فرع دوّم: شهادت کمتر از چهار شاهد 91
- حکم اقرار و شهادت کمتر از حدّ نصاب، شهادت زنان و علم امام 91
- فرع چهارم: ثبوت حدّ به علم حاکم 92
- فرع سوّم: شهادت زنان 92
- اشاره 93
- مجازات انواع لواط 93
- اشاره 94
- فرع اوّل: حدّ لواط ایقابی بالغ عاقل مختار 94
- بررسی حدّ مفعول 107
- فرع دوّم: حکم لواط ایقابی بالغ با صبیّ و مجنون 109
- فرع سوّم: لواط کودک با کودک 110
- فرع چهارم: لواط دیوانه با بالغ عاقل 111
- فرع پنجم: لواط کودک با بالغِ عاقل 112
- فرع ششم: لواط ذمّی با مسلمان 113
- فرع هفتم: لواط ذمّی با ذمّی 114
- کیفیّت اجرای حدّ لواط 116
- اشاره 116
- فرع اوّل: کیفیّت قتل 116
- فرع دوّم: جمع بین سوزاندن و یکی از راههای دیگر قتل 122
- حکم لواط غیر ایقابی و تکرار آن 127
- فرع اوّل: حکم لواط غیر ایقابی 127
- اشاره 127
- فرع دوّم: حکم تکرار فعل با تخلّل حدّ 136
- فرع اوّل: تعزیر همخوابگان 139
- اشاره 139
- حکم همخوابگی دو مرد زیر یک لحاف و بوسیدن کودک و ... به شهوت 139
- وجه سوّم: نظر برگزیده در کیفیّت جمع 149
- فرع دوّم: حکم بوسیدن از روی شهوت 155
- حکم توبهی لائط و تخییر امام در صورت اقرار 159
- فصل دوّم: در حدّ مساحقه و ملحقات آن 161
- اشاره 161
- تعریف، راه ثبوت و حدّ مساحقه 162
- اشاره 162
- تعریف و تاریخچهی مساحقه 162
- ادلّهی حرمت مساحقه 163
- مقدار حدّ مساحقه 164
- نظر برگزیده در کیفیّت جمع بین روایات 173
- راههای اثبات مساحقه 174
- قتل مساحقهگر در مرتبهی سوّم یا چهارم؟ 178
- اشاره 178
- حکم تکرار مساحقه و توبهی از آن 178
- حکم همخوابگی دو زن مجرّد 181
- حکم تکرار همخوابگی دو زن با تخلل حدّ 187
- اقوال در مسأله 187
- اشاره 187
- مساحقهی با باکره بعد از مجامعت شوهر 196
- اشاره 196
- بررسی الحاق فرزند 197
- دیهی زوال بکارت 199
- زمان پرداخت مهرالمثل 200
- فصل سوّم: حدّ قیادت و ملحقات آن 202
- اشاره 202
- اشاره 203
- اختصاص قیادت به باب زنا و لواط 203
- تعریف قیادت و راههای اثبات آن 203
- دلیل تعمیم قیادت به باب لواط و مساحقه 205
- دلیل تحریم قیادت 205
- ثبوت قیادت به اقرار 206
- نقد ادلّهی مشهور 207
- ثبوت قیادت به شهادت 208
- دلیل بر مسأله 210
- حدّ قوّاد 210
- اشاره 210
- کیفیّت حدّ نفی و ثبوت آن 211
- دلیل اثبات حلق رأس و غیره 214
- فصل چهارم: حدّ قذف 216
- اشاره 216
- نسبت دادن زنا و لواط 217
- اشاره 217
- ادلّهی حرمت قذف 217
- تعمیم قذف نسبت به مساحقه 219
- الفاظ قذف 222
- اشاره 222
- مطلب اوّل: الفاظ دالّ بر قذف 223
- مطلب دوّم: علم گوینده به معنای کلمات 225
- نفی ولد 227
- موارد ثبوت تعزیر 230
- نظر مرحوم محقّق 231
- موارد عدم ثبوت حدّ قذف 231
- اشاره 231
- اشکال کیفیّت طرح مسأله در تحریرالوسیله 232
- دلیل فرض اوّل: «ولدت من الزنا» 233
- نظر علّامه و شهید رحمهما الله و نقد آن 234
- نظر برگزیده 235
- قذف فاعل با ذکر نام مفعول 237
- فرع اوّل: حکم قذف ملاعنه و فرزندش 242
- قذف ملاعنه و فرزندش 242
- اشاره 242
- قذف فرد حدّ خورده 245
- فرع دوّم: حکم «با فلان زن زنا کردم ...» 248
- موارد ثبوت تعزیر 249
- شرایط قاذف 261
- اشاره 261
- روایات مربوط به این مسأله 262
- قذف مجنون ادواری 266
- شرایط مقذوف 267
- اشاره 267
- بررسی عنوان احصان 267
- دلیل اعتبار بلوغ و عقل 268
- دلیل اعتبار حریّت 270
- دلیل اعتبار اسلام 272
- دلیل اعتبار عفّت 274
- قذف فاسق در غیر فسق متظاهر 276
- نسبت قذف با کفر مادر 278
- حکم قذف نزدیکان 281
- حکم قذف جماعت 285
- فرع اوّل: ثبوت قذف به اقرار 291
- راههای ثبوت قذف 291
- اشاره 291
- فرع دوّم: ثبوت قذف به بیّنه 292
- اشاره 294
- مقدار و کیفیّت ضرب حدّ قذف 294
- فرع اوّل: مقدار حدّ قذف 294
- فرع دوّم و سوّم: کیفیّت ضرب حدّ قذف 295
- فرع چهارم: معرّفی قاذف به مردم 298
- حکم تکرار قذف و حدّ 300
- فرع اوّل: قتل در مرتبهی سوّم یا چهارم 300
- اشاره 300
- فرع دوّم: حکم تأکید قذف 301
- اشاره 305
- تصدیق مقذوف 305
- مسقطات حدّ قذف 305
- اقامهی بیّنه علیه مقذوف 306
- عفو مقذوف 306
- روایات دالّ بر تفصیل 309
- نظر برگزیده 313
- ملازمهی سقوط حدّ قذف با سقوط تعزیر 313
- حکم تقاذف 315
- حکم توارث حدّ قذف 317
- بررسی روایات باب 317
- اشاره 317
- حکم سبّ نبیّ، ائمّه و فاطمه زهرا علیهم السلام 321
- اشاره 321
- حکم سابّ نبیّ صلی الله علیه و آله[605] 322
- استثنای ترس بر جان 325
- استثنای خوف بر مال خطیر 326
- استثنای ترس بر آبرو 326
- حکم دشنام به ائمّه علیهم السلام 327
- حکم سابّ فاطمهی زهرا علیها السلام 332
- حکم سابّ مادر و دیگر دختران پیامبر 333
- لزوم مراجعهی به حاکم در کشتن سابّ 333
- تعمیم حکم سابّ النبیّ نسبت به کافر و مسلمان 335
- حکم سبّ پیامبران 336
- حکم دشنام دادن به منتسب به پیامبران 338
- فرع اوّل: حکم مدّعی نبوت 339
- اشاره 339
- حکم مدّعی نبوّت و تشکیک در صداقت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 339
- فرع دوّم: تشکیک در صداقت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 342
- حکم ساحر مسلمان و کافر، و یادگیری سحر 345
- فرع اوّل و دوّم: وجوب قتل یا تأدیب ساحر 345
- اشاره 345
- فرع سوّم: راه اثبات عمل به سحر 348
- فرع چهارم: حکم یادیگری سحر 349
- اشاره 351
- اثبات گناهان تعزیری به اقرار و بیّنه 351
- ثبوت تعزیر به بیّنه 351
- ثبوت تعزیر به اقرار 352
- اشاره 354
- اثبات تعزیر بر ارتکاب حرام و ترک واجب 354
- فرع اوّل: ثبوت تعزیر 354
- فرع دوّم: شرط ثبوت تعزیر 356
- فرع سوّم: مقدار تعزیر 358
- بررسی اقوال مسأله 359
- کیفیّت جمع بین روایات 366
- مقصود از تأدیب 368
- تعزیر کودکان 368
- اشاره 368
- انواع تعزیر 373
- اشاره 380
- بخش سوم: حدّ مسکر 380
- اشاره 381
- شرایط ثبوت حدّ بر شرب مسکر و فقّاع 381
- حرمت مسکر 381
- مقصود از مسکر 382
- مقصود از تناول 383
- مقصود از فقّاع 385
- شرایط ثبوت حدّ 391
- ثبوت حدّ بر تناول انواع مسکر 395
- اشاره 395
- دلیل ترتّب حدّ بر عنوان مسکر 395
- نقد عبارت تحریر الوسیله 396
- حکم صور عصیر عنبی 397
- حرمت آب انگور جوشیده و عدم ثبوت حدّ بر نوشیدن آن 397
- اشاره 397
- کیفیّت استدلال به روایت 400
- نقد نظر مستدلّ و مستشکل 402
- بیان امام راحل رحمه الله در روایت 403
- عدم الحاق عصیر زبیبی و تمری به مسکرات 407
- حلّیت عصیر زبیبی و تمری 407
- اشاره 422
- ثبوت حدّ بر تناول مسکر و حکم صورتهای امتزاج 422
- فرع اوّل: عدم فرق بین مقدار مسکر 423
- فرع دوّم: امتزاج مسکر با غیر مسکر 427
- حکم اضطرار به شرب خمر 433
- فرع اوّل: علم به حرمت شرب، و جهل به حدّ 434
- اشاره 434
- جهل به موضوع یا حکم شرب 434
- فرع دوّم: علم به حرمت شرب، جهل به اسکار 435
- فرع سوّم: علم به مسکر با جهل به موجب حدّ 436
- 1- اقرار 438
- راههای ثبوت شرب مسکر 438
- اشاره 438
- 2- شهادت بیّنه 443
- مقدار حدّ شرب مسکر و حکم کافر در نوشیدن آن 446
- فرع اوّل: مقدار حدّ شرب مسکر 446
- اشاره 446
- فرع دوّم: حکم کافر در نوشیدن مسکر 450
- اشاره 454
- کیفیّت زدن حدّ 454
- فرع اوّل: کیفیّت ضرب شارب 454
- فرع دوّم: عدم جریان حدّ در حالت مستی 457
- عدم سقوط حدّ به عروض جنون و ارتداد 458
- اشاره 460
- حدّ شرب مکرّر مسکر 460
- فرع اوّل: حکم شرب مکرّر بدون فاصله شدن حدّ 460
- فرع دوّم: حکم شرب مکرّر با تخلّل حدّ 461
- فرع اوّل: شهادت به شرب و قیء مسکر 466
- حکم شهادت به شرب مسکر و قیء آن 466
- اشاره 466
- فرع دوّم: شهادت بیّنه بر استفراغ شراب 468
- اشاره 473
- حکم مستحلّ خمر 473
- فرع اوّل: حکم شارب خمر مستحلّ 474
- فرع دوّم: حکم شارب و مستحلّ غیر خمر 481
- فرع سوّم: حکم بایع مسکرات 482
- فرع دوّم: حکم توبه بعد از ثبوت شرب با اقرار 486
- اشاره 486
- حکم توبهی شارب مسکر 486
- فرع اوّل: حکم توبه بعد از ثبوت شرب توسط بیّنه 486
- حدّ مستحلّ محرّمات 489
- فرع اوّل: مستحلّ محرّمات اجماعی بین مسلمانان 489
- اشاره 489
- فرع سوّم: ارتکاب حرامی که حدّ معیّن ندارد 493
- فرع دوّم: انکار به سبب وجود شبهه 493
- نظرات موجود در مسأله 497
- کشته شدن به سبب حدّ یا تعزیر 497
- اشاره 497
- بررسی ادلّه و روایات 498
- اشاره 502
- فرع اوّل: ظهور فسق شهود 502
- حکم ظهور فسق شاهد بعد از قتل 502
- فرع دوّم: دیهی جنین ساقط شده بر اثر احضار زن آبستن 504
ص: 121
لإمکانک إیّاه من نفسک بثقبک.[183]
فقه الحدیث: سند این روایت به خاطر وجود محمّد بن سنان مورد اشکال است. امام صادق علیه السلام فرمود: زن و شوهری را نزد امیر مؤمنان علیه السلام آوردند. آن مرد با پسر این زن- از شوهر سابق- لواط ایقابی کرده بود، و بیّنه بر این عمل شهادت داد. امام علیه السلام دستور داد با شمشیر بر آن مرد زده، او را کشتند؛ به آن پسر نیز کمتر از حدّ، تازیانه زده و فرمود: اگر بالغ بودی تو را میکشتم؛ زیرا، خودت را برای این عمل قبیح در اختیار آن مرد گذاشتی.
هرچند این روایت در مورد صغیر وارد شده، ولی میتوان حکم مجنون را نیز از آن استفاده کرد؛ زیرا، امام علیه السلام فرمود: اگر تو را نکشتم به خاطر این است که مُدرک نبودی. مقصود از «مُدرکیّت» همان بلوغ و مُکلّف بودن است نه تمییز داشتن؛ از این رو، به این روایت برای کسی که قوّهی تمییز ندارد، نمیتوان استدلال کرد. بنابراین، مفاد: «لو کنت مدرکاً لقتلک»، «لو کنت مکلّفاً لقتلتک» است؛ پس، حکم مجنون نیز از آن استفاده میشود.
فرق بین دیوانه و کودک
مرحوم امام در عبارت تحریرالوسیله فرمود: اگر بالغی با کودکی لواط ایقابی کرد، بالغ کشته و کودک تأدیب میشود؛ نسبت به مجنون نیز فرمود: بالغِ عاقل کشته و مجنون اگر شعور و تمییزی داشته باشد، حاکم به آنچه مصلحت میداند، وی را تعزیر میکند. مطرح کردن شعور و تمییز در مورد مجنون، و عدم آن در مورد کودک، به خاطر این است که اگر شخص دیوانه فاقد هر شعور و تمییزی باشد، تعزیر و تأدیب برای او بیاثر است؛ کودک نیز اگر به اندازهای کوچک باشد که فاقد تمییز باشد، چهبسا لواط در حقّ او محقّق نگردد.
فرع سوّم: لواط کودک با کودک
روایت ابیبکر حضرمی[184] بر این فرع نیز دلالت دارد. بنابراین، در این فرض، فاعل و مفعول را باید تأدیب کرد و بر هیچ کدام حدّ جاری نمیشود. کلام امام علیه السلام «لو کنت مدرکاً