آیین کیفری اسلام :شرح فارسی تحریر الوسیلة(حدود) جلد 2 صفحه 222

ص: 238

[الألفاظ الدالّة علی القذف]

[مسألة 2- یعتبر فی القذف أن یکون بلفظ صریح أو ظاهر معتمد علیه کقوله:

«أنت زنیت» أو «... لطت» أو «أنت زان» أو «لائط» أو «لیط بک» أو «أنت منکوح فی دبرک» أو «یا زانی» «یا لاطی» ونحو ذلک ممّا یؤدّی المعنی صریحاً أو ظاهراً معتمداً علیه.

وأن یکون القائل عارفاً بما وضع له اللفظ ومفاده فی اللغة الّتی یتکلّم بها، فلو قال عجمی أحد الألفاظ المذکورة مع عدم علمه بمعناها لم یکن قاذفاً، ولا حدّ علیه، ولو علم المخاطب، وعلی العکس لو قاله العارف باللغة لمن لم یکن عارفاً فهو قاذف وعلیه الحدّ.]

الفاظ قذف

اشاره

این مسأله دو مطلب را در بر دارد:

1- لفظی که دلالت بر قذف می‌کند، یا باید صریح در این معنا باشد و یا ظهوری داشته باشد که عقلا بر آن اعتماد می‌کنند؛ یعنی ظهوری که احتمال خلاف در آن جریان دارد، لیکن عقلا این احتمال را نادیده می‌گیرند؛ مانند بیشتر محاورات و گفتگوهای ما که بر مبنای ظهورات و با اعتماد بر آن‌ها است. از این‌رو، فرموده است: اگر ظاهر معتمد علیه باشد، کفایت می‌کند؛ مانند: «أنت زنیت» (به فتحه یا کسره‌ی «تا» در هردو) اگر مخاطب مرد یا زن باشد یا به مردی بگوید «لُطْتَ» تو لواط کردی، «أنت زان أو لائط».

آیا بین «أنت زنیت» و «أنت زان» فرقی هست؟ جمله‌ی اوّل حکایت از وقوع زنا در زمان گذشته است؛ ولی جمله‌ی دوّم گاه در شأنیّت و وقوع فعل در آینده نیز استعمال می‌شود؛ یعنی تو آدمی هستی که شأنیت این مسأله در تو وجود دارد؛ بنا بر این معنا، دیگر عنوان قذف صادق نیست. در این‌جا باید در بحث زیر تأمّل و تدبّر نماییم:

اگر کسی گفت: تو در آینده حتماً زنا خواهی کرد، آیا قذف به شمار می‌آید؟ بنا بر این که در «أنت تزنی فی ما بعد» شبهه‌ی تحقّق قذف باشد، در «أنت زانی» نیز این شبهه