آیین کیفری اسلام :شرح فارسی تحریر الوسیلة(حدود) جلد 2 صفحه 384

ص: 402

چیزی را خورشت و قاتق نان قرار دادن؛ مثال دیگرش نان را در خمر زدن که رنگ خمر به خود می‌گیرد.

از این رو، اگر کسی خمر را به صورت اصطباغ مصرف کرد، بدون اشکال از مصادیق تناول مسکر است. شاهدش این است که اگر به کسی که آب گوشت را به صورت ترید خورده، بگویند چه خوردی؟ و او جواب دهد: آبگوشت خوردم؛ در این کلام صادق است.

به او نمی‌گویند: دروغ می‌گویی؛ تو نان را با رنگ آبگوشت خوردی.

از نظر عرفی می‌گوید: آبگوشت خوردم؛ هرچند آبگوشت مایع است و آن را نیاشامیده و به صورت ترید خورده است؛ ولی تناول صدق می‌کند. در باب مسکر نیز اگر به این صورت مصرف شود، تناول صادق است.

صورت امتزاج را در مسائل بعدی که در تحریر الوسیله به‌طور مشروح بحث کرده، خواهیم گفت.

در بعضی از افعال، تناول صدق نمی‌کند؛ مثلًا کسی مسکر را به بدنش بمالد یا معجونی از مسکر و غیر آن را به سرش ببندد. امّا سؤال این است که اگر مسکر را از راه مخرج به داخل بدن وارد کند، آیا در احتقان به مسکر، تناول صادق است؟ به نظر، این‌جا از نظر عرف تناول صدق نمی‌کند.

استنشاق مسکر اگر به صورتی باشد که از راه بینی به حلق وارد شود، تناول صدق می‌کند. شاهدش باب روزه است که این نوع استنشاق مفسد صوم است؛ زیرا، شُرب آب صادق است، هرچند از طریق بینی محقّق شده است. ولی اگر انسان یقین دارد که استنشاق خمر سبب نمی‌شود مسکر وارد حلق گردد یا این معنا مشکوک باشد، در صدق تناول اختلاف است. بعضی از فقها آن را از مصادیقش شمرده‌اند، و برخی آن را مصداق تناول نمی‌دانند.

با مراجعه‌ی به عرف می‌بینیم در صورتی که یقین به عدم وصول مسکر به داخل بدن دارد، تناول را صادق نمی‌دانند؛ و در صورت شکّ در رسیدن به جوف، شک در تحقّق تناول است، که سبب می شود دلیل وجوب حدّ آن را شامل نگردد- در باب روزه گفته‌اند:

در مورد استنشاق آب اگر «شرب الماء» صادق بود، روزه باطل؛ وگرنه صحیح است-.