آیین کیفری اسلام :شرح فارسی تحریر الوسیلة(حدود) جلد 2 صفحه 442

ص: 460

مست بودن دلیل بر شرب مسکر هست، امّا دلیل بر شرب مسکر به صورت حرام نیست.

اگر کسی را بر شرب مسکر اکراه کنند، مست می‌شود؛ ولی حدّی مترتّب نمی‌گردد. لذا، نمی‌توان مستی را راه سوّمی برای ثبوت حدّ شرب مسکر دانست.

عبارت شیخ مفید رحمه الله که می‌گوید: «و سکره بیّنة علیه أنّه شرب المخمور ولا یترقّب لذلک إقرار منه فی حال صحوه به ولا شهادة من غیره علیه»[805] تمام نیست؛ زیرا، کار فقیه بحث از مسائل تکوینی نیست؛ بلکه پیدا کردن راهی برای ثبوت حکم شرعی است، شرب خمری که دو احتمال دارد و بر یک احتمالش حدّ مترتّب می‌شود و بر احتمال دیگرش- که مسأله‌ی حلّیت و جواز و معذوریت است- حدّ ندارد، چه ارتباطی به فقیه دارد؟