آسانترین شیوه محاسبه خمس مطابق با فتوای آیات عظام امام راحل، اراکی، بهجت، تبریزی،خویی... صفحه 74

با حاکم شرع در همین مورد تصریح فرموده است: «کما ان للحاکم المصالحة فی المال المختلط بالحرام ایضاً». (1)

مظالم و حکم آن

یکی از حقوق مالی که در فقه به‌عنوان یکی از مصادیق حق الناس مطرح شده مظالم است. واژه مظلمه مفرد و جمع آن مظالم است و همچون بسیاری از واژگان از معنای لغوی و نیز اصطلاحی برخوردار است.

مظالم در لغت

از نگاه واژه‌شناسان مظلمه دو معنا دارد:

1. «ما احتملته من الظلم»؛ یعنی ظلم و ستمی که انسان از ناحیه ظالمی متحمل می‌شود.

2. «ما تطلبه عند الظالم» یا «اسماً لما تطلبه عند الظالم»؛ یعنی آنچه را می‌طلبی درحالی‌که نزد ظالم است. در تعبیر دیگری که مشابه آن است، آمده «اسم ما اخذ منک ظلماً»؛ یعنی مالی که از انسان از روی ظلم و به ناحق گرفته شده. فرق این دو تعبیر، این است