- اهمیت وجوب تخمیس اموال 1
- مقدمه 1
- نظم منطقی محاسبه خمس 4
- 1. قهری بودن مبدأ سال خمسی 5
- 2. ضابطه مبدأ سال خمسی 7
- چند مسأله 8
- 3. معیار سال شمسی است یا قمری 9
- اشاره 10
- اشاره 13
- 1. خمس ارث 13
- مسأله اول: خمس ارث غیر مورد انتظار 16
- مسأله دوم: خمس درآمد بین سال فوت 17
- اشاره 18
- 2. خمس هدیه و بخشش 18
- 3. خمس سرمایه 20
- 4. خمس درآمد پسانداز شده 23
- 5. خمس درآمد مصرف شده 25
- 6. خمس قرض ووام مصرفشده 28
- 7. خمس قرض و وام پسانداز شده 30
- 8. خمس قرض و طلب 31
- 9. خمس مهریه 33
- 10. خمس دیه 34
- 11. خمس وجوه شرعیه (خمس، زکات و صدقات) 35
- 12. خمس حقوق بازنشستگی 37
- 13. خمس حق بیمه 38
- 14. خمس باقی مانده آذوقه در آخر سال 39
- 15. خمس مال حلال مخلوط به حرام 41
- اشاره 47
- دو نکته 49
- 1. خرید زمین برای ساختن منزل در سالهای آینده 50
- 2. پسانداز درآمد برای خرید منزل 51
- 3. پولی که از درآمد بابت رهن منزل پرداخت می‌شود 52
- 4. پول فروش منزلی که مؤونه بوده 53
- 5. خمس پولی که برای ازدواج ذخیره شده 55
- 6. خمس درآمدی که صرف درخرید جهیزیه شده است. 55
- 7. خمس پولی که برای خرید جهیزیه پسانداز شده 57
- 8. خمس وسائل نقلیه 58
- 9. خمس پول پیش خرید منزل و خودرو سواری 60
- 10. خمس آذوقه زائد بر مصرف سال 62
- 11. خمس سپرده های حج و عمره 62
- 12 و13. خمس لباس احرام و قربانی 64
- 14. خمس کفن و قبر 66
- اشاره 67
- موارد لزوم مصالحه با حاکم شرع 70
- مظالم در لغت 74
- مظالم و حکم آن 74
- مظالم در اصطلاح فقها 75
- حکم فقهی مظالم 75
ببرد به اتفاق همه مراجع عظام مبدأ سال خمسی او درخصوص این سود از زمانی است که به‌دست آمده و چنان‌چه از آن زمان تا یک سال بعد در مخارج زندگی صرف نکند باید خمس آن را بدهد. (1)
مسأله دوم: کسی که چند شغلی است و چند منبع درآمد دارد، مثلاً هم کارمند است و حقوق‌بگیر و هم کشاورزی می کند یا هم کاسب است و هم منزل و مغازه خود را اجاره می‌دهد آیا می‌تواند برای هر یک از آنها سال خمسی مستقل قرار دهد؟
1) به نظر همه مراجع (جز آیت الله وحید و آیت الله مکارم): می‌تواند برای هر کدام سال جداگانه‌ای قرار دهد ولی اگر در یکی از شغل‌ها زیان دید نمی‌تواند از سود دیگری جبران کند. (2)
1- توضیح المسائل مراجع، م 1765؛ وحید خراسانی توضیح المسائل، م 1773 و حاشیه منهاج الصالیحن، ح1، ص373، م 1218.
2- امام راحل، تحریر الوسیله، ج1، کتاب الخمس الخامس، م12 و استفتائات، ج1، ص350، س 17؛ بهجت وسیله النجاة، م 1384؛ تبریزی، صراط النجاة، ح2، س559؛ خویی، منهاج الصالحین، ح1، ص 335، م 1218؛ خامنه‌ای، اجوبه س 964؛ زنجانی، المسائل الشرعیه، م 1779، سیستانی منهاج الصاالحین، ج1، صافی، جامع الاحکام، ج1، ص170، س597؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س810؛ گلپایگانی، مجمع المسائل، ج1، س1013؛ نوری استفتائات، ج2، س 319.
2) آیت الله مکارم و آیت الله وحید: واجب است برای تمام درآمدها یک سال خمسی قرار دهد. (1)
3. معیار سال شمسی است یا قمری
در این‌باره سه نظر مطرح است:
1) همه مراجع عظام (به جز آیت الله بهجت و آیت الله وحید): مخیر است سال قمری قرار دهد یا سال شمسی. (2)
2) آیت الله بهجت: اگر برای دادن خمس زراعت و مانند آن، که مطابق سال شمسی انجام می‌شود، سال خمسی را شمسی قرار دهد اشکال ندارد. (3)
3) آیت الله وحید: بنابر احتیاط واجب به سال قمری قرار دهند. (4)