درسنامه تفسیر آیات حج صفحه 113

فایده تغییر هلال

در پاسخ خداوند به پرسش مخاطبان، به دو امر مهم به عنوان فایده شکل گیری هلال اشارت شده است: یکی مردم «للناس »، و دیگری حج «للحجّ ». یکی را

می توان متعلق به دنیا و مادیت دانست و دیگری را متعلق به عبادت و معنویت به شمار آورد.

قرآن در خصوص تغییر شکل های هلال و جایگاه علمی و عملی آن می فرماید: «هُوَ الَّذِی جَعَلَ الشَّمْسَ ضِیاءً وَ الْقَمَرَ نُوراً وَ قَدَّرَهُ مَنازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِینَ وَ الْحِسابَ (یونس: 5)»، که در حقیقت نقش عدد، حساب، تاریخ سال و ماه را در نظام زندگی بشر و ارتباط آن با کسب و کار را بیان می کند.

برخی از مفسران می نویسند: اگر یک روز تاریخ- جدایش روزها، ماه ها و سال ها- از زندگی بشر برداشته شود و مثلًا نه روزهای هفته روشن باشد و نه روزهای ماه و نه شماره ماه ها و سال ها، در این موقع تمام مسایل تجاری، اقتصادی، سیاسی و هرگونه قرارداد و برنامه زمان بندی شده به هم می ریزد، و هیچ کاری نظم و انضباطی به خود نخواهد گرفت، و حتی وضع کشاورزی، دامداری و صنایع تولیدی نیز دچار هرج و مرج می شود. (1) و این که فرمود «للناس » بدان معناست که انسان در زندگی روزانه خود از ظهور این شکل های گوناگون استفاده می کنند، هم در عبادت هایی که وقت معینی در ماه و سال دارد، و هم در زندگی روزمرّه اقتصادی و معیشتی خود بهره مند می باشد، با اشکال مختلف ماه نه تنها آغاز، وسط و آخر ماه را می توان با آن شناخت، بلکه با دقت شب های ماه را نیز می توان تشخیص داد. و بدیهی است نظام زندگی اجتماعی بشر بدون تقویم یعنی یک وسیله دقیق و عمومی برای