درسنامه تفسیر آیات حج صفحه 124

1. شبهه تحریم تجارت

مفسران می نویسند: برخی از مردم چنین می پنداشتند که تجارت در حج گناه به شمار می رود. و یا بعضی از افراد به کسانی که اجیر شده بودند، و یا ضمن انجام حج مرکب خود را کرایه می داند، می گفتند حج شما درست نیست؛ زیرا هنگام حجّ زمان خرید و فروش، تجارت و کسب مال نیست. (1) راز این شبهه ممکن است این باشد که:

1. خدا از جدال در حج منع نموده است، و این گونه امور قطعاً با جدال بسیار همراه هست.

2. چون بسیاری از امور چون: صید، استعمال عطر، پوشیدن لباس دوخته، مباشرت با زنان و ... در حجّ حرام شده بود، گمان می کردند این گونه امور نیز حرام باشد.

3. در حال نماز این گونه امور حرام است، پس ممکن است در حج نیز حرام باشد.

4. در حجّ جاهلی تجارت ممنوع بوده است، با این استدلال که در حج باید تماماً در خدمت خدا بود، و تجارت در خدمت خود بودن است، و این کار خوبی تلقی به شمار می آمد. و حتی کسی که در حج تجارت می کرده به او لقب «داج» که برگرفته از واژه «دجاجه/ مرغ » است می دادند، بدین معنا که در حج نیز دنبال جمع کردن دانه است،(2) حاج نیست بلکه داج است.

بعضی از این عوامل یا مجموع آنها باعث شده است تا این شبهه مطرح شود، که کسب و تجارت در هنگام حج حلال نباشد

جواز تجارت

آیه در پاسخ شبهه بالا، با تعبیر «لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُناحٌ »، پاسخ می دهد و جواز آن را صادر می نماید، از سوی دیگر بعضی از مفسران معتقدند که این آیه نظیر آیه