درسنامه تفسیر آیات حج صفحه 210

اشارات و لطایف

1. از این که فرمود: «شعائر الله» معلوم می شود که یکی از فلسفه های حج توجه به توحید و آیات الهی است.

2. فلسفه دیگر احترام شعائر، تحصیل تقواست؛ زیرا در جای دیگر می فرماید: «ذلِکَ وَمَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَاللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ (حجّ: 32)».

3. تعبیر به «لاتُحِلُّوا شَعائِرَ اللَّهِ»، مفید این معناست که هرچند حجّ کسی در وسط اعمال و موسم فاسد شود، حق ندارد آن را رها نماید، و محرمات را تحلیل نماید.

4. همه زمان ها در فرهنگ قرآن یکسان نیست، بلکه برخی دارای برتری هایی هستند و در کنار عبادت ها از ارزش ویژه ای برخوردارند.

5. حج مسیری دو بعدی است که هم دنیا را در خود جای داده است و هم آخرت را، هم فضل و رحمت دنیوی را دارد و هم رضوان الهی در آخرت را.

6. در سفر حجّ با توجه به «آمّین البیت » باید قصد اصلی، خدا و بیت الله باشد و فعالیت های دیگر در حاشیه قرار گیرد.

7. کسی که برای حج به مکه آمده باشد از چند جهت دارای حرمت و احترام است: یکی از جهت قاصد بیت الله و «آمّ» بودن، دوم از جهت زمان ویژه که ماه حرام است، سوم از جهت مکان حرم که در مأمن الهی قرار دارد، چهارم از جهت محرم بودن که جنگ و جدال و نزاع در آن حرام است.

8. در سفر به خانه خدا، بلکه در همه زندگی اگر کسی خطایی مرتکب شد، نباید با انتقام پاسخ داد، بلکه باید بر اساس تقوا و اصل همیاری به وی کمک نمود.