درسنامه تفسیر آیات حج صفحه 286

* آیه بیست و دوم

اشاره

«وَالْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِاللَّهِ لَکُمْ فِیها خَیْرٌ فَاذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَیْها صَوافَّ فَإِذا وَجَبَتْ جُنُوبُها فَکُلُوا مِنْها وَ أَطْعِمُوا الْقانِعَ وَ الْمُعْتَرَّ کَذلِکَ سَخَّرْناها لَکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ* لَنْ یَنالَ اللَّهَ لُحُومُها وَلادِماؤُها وَلکِنْ یَنالُهُ التَّقْوی مِنْکُمْ کَذلِکَ سَخَّرَها لَکُمْ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلی ما هَداکُمْ وَ بَشِّرِالْمُحْسِنِینَ (حجّ: 36- 37)».

شرح واژگان

أ. بُدن: بر وزن برج، جمع بَدَنَه برگرفته از بدن و جسیم بودن است، و نامی است که بر شتر و نیز گاو اطلاق می شود، چون نسبت به دیگر حیوانات جسیم ترند. (1) ب. معترّ: ریشه این این واژه عرّ به معنای نوعی بیماری پوستی است. منظور از معترّ فقیری است که خود را در معرض سؤال قرار می دهد، و درخواست کمک می کند. (2) در روایات نیز به همین معنا اشارت شده است، چنانکه در روایتی امام صادق می فرماید: «... المعتر الذی یعتریک ...». (3)

چشم انداز آیه و محتوای آن

اولین آیه، ابتدا روی بزرگترین نماد قربانی تکیه کرده و آن را به عنوان یکی از شعائر معرفی می کند. و در ادامه به نحوه نحر کردن آن اشارت می نماید. و آیه

1- لسان العرب، المصباح المنیر، ریشه بدن.
2- مفردات، المصباح المنیر، لسان العرب، ریشه عرّ.
3- وسایل الشیع، ج 10، ص 142، باب 40 از ابواب ذبح، ح 1.