درسنامه تفسیر آیات حج صفحه 291

لطایف و اشارات

1. در تشریع برنامه حجّ، و جعل شعائر الهی منافع خلق خدا منظور شده است، «عَلی ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَهِ الأَنْعام ». و «جَعَلْناها لَکُمْ ». و «لَکُمْ فِیها خَیْرٌ». و «فَکُلُوا مِنْها». و «سَخَّرْناها لَکُمْ ». و «لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلی ما هَداکُم ».

2. با توجه به این که فرمود: «فَاذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَیْها»، معلوم می شود تنها یاد خدا و ذکر قلبی کافی نیست، بلکه می بایست نام خدا بر زبان هم جاری باشد، تا نماینگر همنوایی دل و زبان باشد.

3. تعبیر به «بَشِّرِالْمُحْسِنِینَ » در پایان آخرین آیه، مشعر به این است که کسی که رعایت تقوا نماید، شکر نعمت ها را به جای آورد، معرفت حق در قلبش جای گیرد، جزء محسنین خواهد بود.

***