درسنامه تفسیر آیات حج صفحه 76

برخی از مفسران نیز می نویسند: اگرچه ممکن است حج و عمره از ابتدا واجب نباشد، لیکن وقتی شروع نمود باید به انجام برساند. (1) برخی از علما نیز با توجه با بهره گیری از این تعابیر بر لزوم اتمام مطلق این عبادت ها استدلال کرده و گفته اند: حج، عمره و روزه وقتی شروع شد، اگرچه بنا به دلیلی باطل و فاسد شود، نیز باید به اتمام برسد. و فساد عمل مجوز رها کردن نمی باشد، بلکه موجب قضای آن می باشد. (2) به نظر می رسد این سخن خوبی است، گرچه به همه عبادت ها از جمله وضو، نماز، قرائت قرآن و ... نمی توان تسری داد، اما در خصوص روزه، حجّ و عمره به دلیل تصریح قرآن می توان جاری نمود.

3. احصار

کسی که برای انجام حج یا عمره محرم شده و وارد عمل می شود، با دو امر طبیعی روبرو است، زیرا تلاش می کند تا آن عمل را به انجام برساند، لیکن ممکن است به امر طبیعی دیگری برخورد نماید، یعنی از برون یا درون دچار مشکلی شود که موجب دگرگونی وظیفه او شود. که قرآن از آن به احصار تعبیر نموده است.

منظور از احصار، حبس و ممنوعیت از انجام حج یا عمره به خاطر ترس، وجود دشمن یا بیماری است. (3) برخی از مفسران آن را به وجود دشمن معنا نموده و برخی دیگر آن را به بیماری تنها تفسیر کرده اند. (4)

1- قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج 2، ص 335.
2- کنزالعرفان، ج 1، ص 216 و 272.
3- مجمع البیان، ج 1، ص 290. المیزان، ج 2، ص 76. نمونه، ج 2، ص 26. قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج 2، ص 372.
4- قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج 2، ص 372.