درسنامه تفسیر آیات حج صفحه 82

اما آنچه در اینجا اهمیت دارد انواع حج به سه نوع تمتع، افراد و قِران است، که جمله: «فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَهِ إِلَی الْحَجِّ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ » متکفل بیان آن می باشد، البته این فقره از آیه تنها به تنویع حج به تمتع و غیرتمتع پرداخته است و تقسیم حج غیر تمتع به قِران و افراد را باید از بیرون آیه و از روایات (1) جستجو نمود.

8. تفسیر؛ فمن تمتع بالعمر الی الحج

در این که منظور از تمتع به عمره در حج چیست؟ مفسران وجوهی را بیان داشته اند:

أ. انجام عمره قبل از حج

بدین معنا که شخص ابتدا با احرام عمره، مناسک آن را انجام می دهد. و پس از تمام شدن عمره، از احرام خارج و به همه تمتعات قبل از احرام متمتع می شود، و سپس با فرا رسیدن احرام حج، دوباره محرم به احرام حج شده و اعمال آن را انجام می دهد. این دیدگاه مفسران و فقهای شیعه است،(2) که برخی از مفسران اهل سنت نیز آن را پذیرفته اند. (3)

ب. حج قران

بدین معنا که منظور از حج تمتع خود حج قران است، زیرا با انجام چنین حجی در واقع بین حج و عمره جمع کند، و به جای دو سفر مشقت آور یک سفر به انجام می دهد. (4)

1- وسائل الشیع، ج 8، ص 148، باب 1 از ابواب اقسام الحج، ح 1.
2- تفسیر تبیان، ج 2، ص 159. و مجمع البیان، ج 1، ص 291. تفسیر المیزان، ج 2، ص 76. و جواهر الکلام، ج 18، ص 3.
3- قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، ج 2، ص 390. و رشید رضا، تفسیر القرآن الحکیم( المنار)، ج 2، ص 222.
4- تفسیر قرطبی، ج 2، ص 395.