بررسی فقهی احکام رشوه، غش و کم فروشی صفحه 179

کلینی این روایت را با دو شاخه از ابن أبی عمیر نقل می کند، یکی از طریق علی بن ابراهیم عن أبیه و دیگری از طریق محمد بن یحیی عن أحمد بن محمد و هر دو طریق صحیح است. ابن أبی عمیر و هشام بن سالم هم، از أجلاءند. پس روایت از لحاظ سند تمام است.

هشام بن سالم از امام صادق - علیه السلام - نقل می کند که فرمود: از ما [مسلمان ها] نیست کسی که ما را گول بزند.

مراد از «غَشَّنَا» ما مسلمان ها است به قرینه ی این که در بعضی روایات تصریح می کند بنابراین اگر کافری را فریب دهد، آن سخنِ دیگری است و روایت شامل او نمی شود.

از این روایت استفاده نمی شود غشّ اختصاص به معامله یا بیع داشته باشد، بلکه مناسبت حکم و موضوع اقتضا می کند که اعم باشد؛ زیرا وقتی حضرت می فرمایند: کسی که ما را گول بزند از ما نیست، معلوم است که نه فقط در معامله، بلکه در امور دیگر، مثل جنگ، نکاح، تعلیم و ... هم گول بزند از ما نیست. بنابراین واضح است که غشّ، اعم است و هیچ دلیلی وجود ندارد آن را منحصر در خصوص معاملات همان طور که بعضی بزرگان منحصر کرده اند کنیم.

2. صحیحه ی دیگر هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ

وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ [مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ