بررسی فقهی احکام رشوه، غش و کم فروشی صفحه 229

مانند اجناس بدلی؛ مثلاً چیزی که طلا نیست به عنوان طلا اظهار شود. این قسم نیز مانند قسم سوم است و هیچ فرقی با آن ندارد.

کلام محقّق ایروانی در غشّ

مرحوم ایروانی (1) در حاشیه ی بر مکاسب چنین می نویسد:

«أمّا الکلام فی حکم الغش تکلیفاً فالّذی یظهر لی من الأخبار أنّ الغش بنفسه و بعنوانه لیس محرّما من المحرّمات و إنّما یحرم بعنوان أنّه کذب و أیضاً یحرم بما أنه أکل للمال بلا رضی صاحبه فکان الغش جزئیاً من جزئیات التصرف فی ملک الغیر بلا رضاه ...» (2)

به نظر ایشان غشّ یک عنوان جدا نیست، بلکه مصداقی از مصادیق کذب و أکل مال مردم بدون رضایت آن ها است. بنابراین همه ی موارد غشّ، تحت این عناوین محرّم قرار می گیرد.

بررسی کلام محقّق ایروانی

حقیقت، آن است که این سخن، قابل پذیرش نیست؛ زیرا در بسیاری از روایات که ادّعا شده تا سر حدّ تواتر است عنوان غشّ تحت