بررسی فقهی احکام رشوه، غش و کم فروشی صفحه 274

صفحه 274

کم فروشی (تطفیف)

اشاره

نوع چهارم از پنج نوعی که مرحوم شیخ، مکاسب محرمه را تقسیم کرده است، عبارتست از: «ما یحرم الاکتساب به لکونه عملاً محرّماً فی نفسه»؛ آن چه اکتساب به آن حرام است، به خاطر این که خود عمل، صرف نظر از اکتساب هم حرام است. طبق ترتیبِ حروف الفبا، مباحث «تدلیس ماشطه»، «تزیین الرجل بما یختص بالنساء و بالعکس»، «تشبیب» و «تصویر» را ذکر کردیم و اکنون مبحث «تطفیف» را ذکر می کنیم.

«تطفیف» از مادّه ی «طفف» (1) است، «طفیف» یعنی شیء قلیل، «طفافه»


1- لسان العرب: طَفَّ الشی ءُ یَطِفُّ طَفّاً و أَطَفَّ و اسْتَطَفَّ: دَنا و تَهیَّأً و أَمکن، و قیل: أَشرف و بدا لیؤخذ، و المَعْنیانِ مُتجاوران، تقول العرب: خذ ما طفَّ لک و أَطفَّ و استَطَفَّ أَی ما أَشرف لک، و قیل: ما ارتفع لک و أَمکن، و قیل: ما دنا و قرُب، و مثله: خذ ما دقّ لک و اسْتَدقَّ أَی ما تهیَّأَ ... . الطُّفُوف: جمع طَفٍّ، و هو ساحل البحر و جانب البرّ. و أَطَفَّ له بحجر: رَفَعَه لیرمیَه. و طَفَّ له بحجر: أَهوی إلیه لیرمیه. الجوهری: الطُّفَافُ و الطُّفَافَه، بالضم، ما فوق المکیال. و طَفُّ المَکُّوکِ و طَفَفُه و طَفَافُه و طِفَافُه مثل جَمامِ المَکُّوکِ و جِمامِه، بالفتح و الکسر: ما مَلأَ أَصْباره و فی المحکم: ما بقی فیه بعد المسح علی رأْسه فی باب فَعالٍ و فِعال، و قیل: هو مِلْؤه، و کذلک کلُّ إناء، و قیل: طفافُ الإِناء أَعْلاه. و التَّطْفِیفُ: أَن یؤخذ أَعلاه و لا یُتَمَّ کیلُه، فهو طَفَّانُ. و فی حدیث حُذیفه: أَنه اسْتسقی دِهْقاناً فأَتاه بِقدَحِ فِضّه فحذفه به، فنَکَّس الدِّهْقانُ و طَفَّفَه القدَحُ أَی عَلا رأْسه و تعدّاه، و تقول منه: طَفَّفْتُه. و إناء طَفَّان: بلغ المِل ءُ طِفافَه، و قیل: طَفَّان مَلآن عن ابن الأَعرابی. و أَطَفَّه و طَفَّفَه: أَخذ ما علیه، و قد أَطْفَفْتُه. و یقال: هذا طَفُّ المِکیال و طَفَافه و طِفَافه إذا قارَب مِلأَه و لمَّا یُمْلأَ، و لهذا قیل للذی یُسی ء الکیل و لا یُوَفِّیه مُطَفِّف، یعنی أَنه إنما یبلغ به الطَّفاف. و الطُّفَافَهُ: ما قَصُرَ عن مل ء الإِناء من شَراب و غیره ... . ü المصباح المنیر: الطفیف: مثل القلیل وزنا و معنی، و منه قیل لتطفیف المکیال و المیزان: تطفیف، و قد طفّف، فهو مطفّف إذا کال أو وزن و لم یوف. ü معجم مقاییس اللغه: طفّ: یدلّ علی قلّه الشی ء، یقال هذا شی ء طفیف، و یقال إناء طفّان أی ملآن. و یقال لما فوق الإناء الطفاف و الطفافه فأمّا قولهم طفّفت بفلان موضع کذا، أی رفعته الیه و حاذیته.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه