بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 127

امر ششم: آیا کشف عیب مخفی شخص نامعیّن، غیبت است؟

اشاره

شرط تحقّق غیبت آن است که مغتاب، معیّن باشد تا کشف عیب و «کشف عمّا ستره الله» صادق باشد، وگرنه اگر مربوط به جمعی _ حتّی محصور و محدود _ باشد به نحوی که کشف عیب مستور شخص خاصّی نباشد، غیبت نیست؛ مثلاً کسی بگوید: یکی از ده نفری که دیروز در محفل ما بودند قمارباز یا رباخوار است، فرض هم این باشد که بیان عیب مخفی است، ولی چون معلوم نیست فرد مورد نظر کیست و در نتیجه کشف عیب کسی نشده است، لذا غیبت نیست.

ذکر عیب مستور احد لامعیّن غیبت نیست؛ زیرا احد لامعیّن کسی نیست که غیبتش حرام باشد.

به طریق اولی اگر بیان عیب مستور نسبت به جمع نامحدود باشد غیبت نیست؛ مثلاً کسی بگوید: یک نفر در شهر قم آدم کش است.

اگر تعلیل عیب موجب تعمیم به دیگران شود، باعث تعدّد حرمت هم می شود؟

بله، نکته ی قابل توجّه این است که اگر در بیان عیب مستور، علّتی را ذکر کنند که می تواند معمِّم باشد و در حکم این باشد که بگویند: «کُلّ مَنْ کَانَ مُنْتَسَباً الی بَلْدَهِ فُلان، کَانَ کَذا»، اگر چنین تعبیری به جِد باشد و مفهوم عرفی اش این باشد، در حقیقت همه ی آنان را غیبت کرده است؛ زیرا حکم به همه ی افراد منحل می شود: