بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 128

نسبت به برخی غیبت است، نسبت به برخی بهتان است و شاید هم نسبت به برخی حرام نباشد؛ چون وجود این عیب در او ظاهر است و علنی مرتکب این عیب می شود.

مثلاً کسی بگوید: یکی از کسانی که در محفل ما بود آدم بدی است؛ چون اهل فلان جاست. مفهوم عرفی این حرف آن است که «کُلّ مَنْ کَانَ مُنْتَسَباً الیَ مَکَانٍ فُلان، کَانَ عَاصِیَاً»، پس از همه غیبت کرده است، البته در صورتی که عیب مستور باشد نه این که عیب مشهور و معروفی باشد. اگر هم در کسی آن عیب نباشد نسبت به او تهمت و بهتان است.

البته در چنین مواردی که محل خاصّی عنوان می شود، مخصوصاً اگر بزرگ باشد، نوعاً قرینه هست که مراد، غالب افراد است یا کثیری از آن ها این چنین هستند، در نتیجه آن عیب نمی تواند روی شخص خاصّی منطبق شود، پس غیبت نیست.

بنابراین ذکر عیب مستور شخص نامعیّن از جمعی محصور یا غیر محصور مانعی ندارد، مادامی که منجرّ به غیبت همه نشود.

حکم ذکر عیب مستور شخص نامعیّن، اگر موجب حطّ شأن جمعی شود

گاهی در ذکر عیب مستور شخص نامعیّن از جمع محصور، هیچ کشف عیب مستوری نسبت به شخص خاصّی نیست؛ مثلاً ده نفر در اتاقی هستند و کسی می گوید: یکی از این ها فاسق است. در همان زمان هم احتمال دارد یکی از آن افراد، از اعدل عدول باشد. پس ذکر عیب مستور شخص نامعیّن، نه نفعی برای کسی دارد و نه