کتابخانه بالقرآن

بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 143

صفحه 143

این بیان، آن است که در این ضمن، فضل و برتری خود را ثابت کند یا نشان دهد که افضل از دیگری است تا مبادا آن شخص را هم درجه ی او بشمارند. پس به این دلیل او را قدح می کند.

6. الحسد

(1) (حسادت)

حسد به کسی که مردم او را ثنا گفته به او احترام می گذارند و دوستش دارند، تا مقام او را از بین

1- حضرت استاد از این قسمت به بعد، دیگر عین متن کلام شهید ثانی را نقل نفرمودند، ولی (در پاورقی) ادامه ی متن شهید را ذکر می کنیم: «السادس الحسد و هو أنه ربما یحسد من یثنی الناس علیه و یحبونه و یکرمونه فیرید زوال تلک النعمه عنه فلا یجد سبیلا إلیه إلا بالقدح فیه فیرید أن یسقط ماء وجهه عند الناس حتی یکفوا عن إکرامه و الثناء علیه لأنه یثقل علیه أن یسمع ثناء الناس علیه و إکرامهم له و هذا هو الحسد و هو عین الغضب و الحقد و الحسد قد یکون مع الصدیق المحسن و القریب الموافق. السابع اللعب و الهزل و المطایبه و تزجیه الوقت بالضحک فیذکر غیره بما یضحک الناس علی سبیل المحاکاه و التعجب. الثامن السخریه و الاستهزاء استحقارا له فإن ذلک قد یجری فی الحضور فیجری أیضا فی الغیبه و منشؤه التکبر و استصغار المستهزئ. التاسع و هو مأخذ دقیق ربما یقع فیه الخواص و أهل الحذر من مزال اللسان و هو أن یغتم بسبب ما یبتلی به أحد فیقول یا مسکین فلان قد غمنی أمره و ما ابتلی به و یذکر سبب الغم فیکون صادقا فی اغتمامه و یلهیه الغم عن الحذر عن ذکر اسمه فیذکره بما یکرهه فیصیر به مغتابا فیکون غمه و رحمته خیرا و لکنه ساقه إلی شر من حیث لا یدری و الترحم و التغمم ممکن من دون ذکر اسمه و نسبته إلی ما یکره فیهیجه الشیطان علی ذکر اسمه لیبطل به ثواب اغتمامه و ترحّمه. العاشر الغضب لله تعالی فإنه قد یغضب علی منکر قارفه إنسان فیظهر غضبه و یذکر اسمه لیبطل به علی غیر وجه النهی عن المنکر و کان الواجب أن یظهر غضبه علیه علی ذلک الوجه خاصه و هذا مما یقع فیه الخواص أیضا فإنهم یظنون أن الغضب إذا کان لله تعالی کان عذرا کیف کان و لیس کذلک». (کشف الریبه، صص 27 _ 25)