بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 145

برخی خوششان می آید که دیگران را مسخره کنند. البته این افراد کم نیستند و شاید فی الجمله همه این طبع را داشته باشند ولی کنترل می کنند، امّا در برخی این روحیه قوی است و با مسخره کردن غیبت می کنند.

9. الترحمُّ و التغمُّم (دلسوزی)

مورد نهم، مورد دقیقی است که چه بسا خواص و اهل حذر از لغزش های زبان، بدان دچار شوند و آن این است که شخص به خاطر گرفتاری کسی مغموم شود و بگوید بیچاره فلانی چقدر به خاطر گرفتاری اش غمگینم! و سبب غمگین بودنش را ذکر کند تا نشان دهد در اغتمامش صادق است و این غمگین بودنش او را مشغول می کند از حذر کردن از ذکر نامش. پس ذکر می کند دیگری را به آن چه او را خوش نمی آید و بدین وسیله مغتاب می شود. غم و ترحّمش خیر بود، ولی من حیث لایعلم او را به سوی شرّ سوق داد. ترحّم و ناراحتی بدون ذکر نام طرف و نسبت دادنش به چیزی که دوست نمی دارد، ممکن است. پس شیطان او را تهییج به ذکر نامش می کند تا ثواب اغتمام و ترحّمش را با این کار باطل کند.

10. الغضب لله تعالی (غیرت دینی)

خشم برای خداوند او را به بدگویی از کسی می کشاند که گناهی کرده است، [البته] نه به حساب نهی از منکر، در حالی که باید اظهار خشم به وجه صحیح