بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 150

و استغفار برای خود لازم است؛ زیرا مرتکب هر گناهی باید از ارتکاب گناه خود استغفار کند.

استغفار از غیبت، علی ایّ حالٍ واجب است

ظاهر بیان عدّه ای از فقها لزوم استغفار غیبت کننده است برای خودش علی ایّ حالٍ؛ یعنی فارغ از احتمالات هفت گانه، مغتاب (بالکسر) باید به خاطر گناهی که مرتکب شده استغفار کند؛ چون حقّ انجام چنین گناه و تخلّفی را نداشته است. این مطلب صحیح بوده و جای مناقشه نیست.

تأسیس اصل در کفّاره ی غیبت

اشاره

قبل از بررسی احتمالات و دلیل هر کدام، بهتر است اصل در بحث کفّاره ی غیبت را مشخص کنیم؛ یعنی ببینیم اگر دلیلی که معتبر باشد، بر هیچ یک از احتمالات قائم نشد مقتضای اصل چیست؟

آیا آن گونه که بعضی محقّقین گفته اند، مقتضای اصل، احتیاط است و شخص مغتاب (بالکسر) هم باید استحلال کند و هم استغفار برای مغتاب (بالفتح)؟ یا این که مقتضای اصل، عدم وجوب طلب حلّیت و عدم وجوب استعفار للمغتاب است؟ کما این که این نظر هم موافق قول بعضی از محقّقین است.

ثمره ی این اختلاف هم مهم است؛ زیرا اگر ادلّه ی احتمالات، تام نبود و ما اصل احتیاط را پذیرفتیم، مغتاب (بالکسر) هم باید استحلال کند و هم استغفار للمغتاب (بالفتح)، ولی اگر اصل برائت