بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 188

مناقشه در مرجع ضمیر

علاوه بر دو مناقشه ی فوق، مناقشه ی دیگر آن است که می توانیم مرجع ضمیر فاعلی در «فاتَه»(1) را شخص مظلوم بدانیم؛ یعنی اگر مظلوم فوت کرد پس باید ظالم برای او استغفار کند و این کفّاره ی او می شود. در این صورت دلیل، اخصّ از مدّعا خواهد بود. مستدل در صدد بیان آن است که استغفار برای مغتاب مطلقاً واجب است، ولی روایت با این معنا وجوب استغفار را تنها برای حالت فوت مغتاب ثابت می کند نه مطلقاً.

روایات دیگری هم از جعفریات هست که چون سند صحیح ندارد و حجّت نیست ذکر نمی کنیم.

نتیجه ی بحث استغفار للمغتاب

با وجود مناقشاتی که در ادلّه ی وجوب استغفار للمغتاب بیان شد، نمی توانیم استغفار للمغتاب را واجب بدانیم.