بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 192

کسی مرتکب می شود باید به خاطرش کفّاره بدهد؛ مثلاً اگر کسی دیگری را به خطا کُشت باید یک بنده ی مؤمن آزاد کند: (مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْرِیرُ رَقَبَهٍ مُؤْمِنَهٍ)(1) ، ولی آزاد کردن بنده جای پرداخت دیه را نمی گیرد و دیه هم باید پرداخت شود. پس تحریر رقبه کفّاره ای است که خداوند برای مصلحتی بر عهده ی مرتکب گذاشته است، هرچند گناهی هم صورت نگرفته بلکه خطا بوده است. به همین ترتیب در غیبت هم استغفار للمغتاب کفّاره ای به فرمان خداوند یا یک حقّ خدایی است و ربطی به برائت ذمّه ی غیبت کننده ندارد(2).

پس شارع مقدّس یک بار فرموده است: کسی که غیبت دیگری کرده باید طلب حلّیت کند، و یک بار هم در رابطه با حقِّ خداوند فرموده: غیبت کننده باید کفّاره بدهد و کفّّاره اش استغفار برای مغتاب است.

استدراک جناب شیخ- قدس سره -

جناب شیخ بعد از بیان این مطالب می فرماید: «إلا أن یدّعی ظهور السیاق فی البراءه» مگر این که کسی مدّعی شود سیاق عبارت، ظهور در برائت است؛ یعنی وقتی شخص سائل از حضرت