بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 20

مواردی است که فطرت انسان ها قبول دارد و عرفاً سوء من القول باشد، ولی با صِرف آیه نمی توان اثبات کرد غیبت حرام است.

حقیقت مطلب آن است که آیه ی شریفه بیشتر در مقام بیان تجویز بعضی از سوء قول هاست؛ یعنی خداوند دوست نمی دارد «سوء من القول» را آشکار کنی، امّا آیا دوست نداشتن در حدّ حرمت است یا کراهت؟ آیه ی شریفه بیانی ندارد، بلکه عنایت بر روی استثنای (إلاّ مَن ظُلم) است که اگر کسی مظلوم واقع شد و فریاد زد: ای مردم! فلانی به من ظلم کرده است، این فریادِ دادخواهی او مانعی ندارد. خواه این اظهار ظلم در حالت عادی _ که کسی مظلوم واقع نشده باشد _ حرام باشد و خواه مکروه، آیه از این جهت بیانی ندارد. نهایت بیان آیه ی شریفه این است که جهر به سوء من القول، مرجوحیت دارد نه بیشتر.

مصداق جالبی برای آیه ی شریفه در روایات

در ذیل همین آیه ی شریفه جناب عیاشی در تفسیر خود روایت جالبی را نقل می کند که می خوانیم:

الْعَیَّاشِیُّ فِی تَفْسِیرِهِ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ أَبِی قُرَّهَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ - علیه السلام - فِی قَوْلِ اللَّهِ:(لا یُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ) قَالَ: «مَنْ أَضَافَ قَوْماً فَأَسَاءَ ضِیَافَتَهُمْ فَهُوَ مِمَّنْ ظَلَمَ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْهِمْ فِیمَا قَالُوا فِیهِ»(1)؛

کسی که عدّه ای را مهمانی کند و بد پذیرایی کند، از کسانی است که ظلم کرده، پس اگر مهمانان [رفتار