بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 277

امّا قول شهید ثانی که فرمود عمومی در آیه نیست، می گوییم: چرا عمومی نیست؟! آیه ی شریفه هیچ قیدی ندارد و در واقع می فرماید: «ایُّ مظلومٍ یجوز له الإجهار، بالسوء من القول مطلقاً» و نفرموده است در کجا، بلکه اطلاق دارد. البته اگر مقصود شهید ثانی از نداشتن عموم، عموم وضعی باشد، می گوییم: صحیح می فرمایید، ولی عمومِ اطلاقی دارد. پس وجهی برای تقییدی که جناب شهید ثانی مطرح فرمودند، نیست. هرچند اعلامی از جناب شهید ثانی در این مسأله تبعیت کرده اند؛ بزرگانی مانند: صاحب کفایه (مرحوم سبزواری)، صاحب حدائق (مرحوم بحرانی) و صاحب مفتاح الکرامه (مرحوم سیّد جواد عاملی).

فرع سوم: آیا غیبت به عنوان شکایت از ترک اولی، جایز است؟

یعنی اگر کسی نسبت به دیگری مخفیانه ترک اولایی انجام داد که عرفاً عیب است _ در نتیجه ذکر آن برای دیگران غیبت باشد _ آیا کسی که در حق او ترک اولی انجام گرفته است می تواند حکایت این ترک اولی را برای دیگران ذکر کند؟ مثلاً شخص عالمی شایسته ی احترام است، امّا دیگری احترام ویژه ای را که لازم بود، در حقّ عالم انجام نمی دهد.

مرحوم شیخ چنین غیبتی را جایز نمی داند؛ زیرا شخص، مظلوم واقع نشده است و فقط ترک اولایی نسبت به او صورت گرفته است. ترک اولی یعنی کاری که فعل آن واجب نیست که در حقّ دیگری انجام گیرد، بلکه بهتر است انجام شود، یا فعلی که