بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 307

است»، این بیان اطلاق دارد.

قلت: به نظر می رسد روایت، منصرف باشد از مثل موارد استفتایی که راه استفتا منحصر به ذکر عیب مخفی است.

نتیجه این که ما هم می گوییم: اگر استفتا و تعلّم حکم، منوط به غیبت باشد و احتیاط ممکن نباشد و مسأله مربوط به امر واجب یا حرام باشد _ نه مکروه، مستحب یا مباح _ مانعی از ارتکاب آن وجود ندارد و می توان با غیبت استفتا کرد، بلکه اگر مربوط به بقای احکام الهی باشد، حتّی اگر احتیاط ممکن باشد یا حکم غیر الزامی باشد و راه بقای احکام، منحصر در غیبت باشد، چنین غیبتی را نمی توانیم حرام بدانیم.

5. غیبت به قصد ردع از ارتکاب فعل حرام

اشاره

مورد دیگری که مرحوم شیخ جزء مستثنیات غیبت ذکر می فرماید، این است که کسی به قصد ردع دیگری از منکری که انجام می دهد، غیبت او کند؛ چون برای بازداشتن او از این منکر چاره ای جز غیبت او نیست. البته غیبت او، هم می تواند در مورد آن عمل خاص باشد و هم می تواند در مورد بعضی عیوب دیگرش باشد؛ یعنی بعضی عیوب دیگر او را نزد دیگران فاش کند تا از این منکرِ خاص دست بردارد. استدلال های مرحوم شیخ اعم بوده و بر فرض دوم هم قابل تطبیق است.