بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 310

ندارد. حتّی اگر فقط احتمال أهمّیت هم بدهیم باز محتمل الاهمّیه مقدّم است.

بنابراین، دلیل اوّل مرحوم شیخ که به صورت مطلق، ملاک ردع منکر را أهمّ از حرمت غیبت می داند، تمام نیست، بلکه باید تمام ملاک های تزاحم را به کار برد و هر مورد را محاسبه کرد. پس بین ملاکِ وجوب ردع و دفع منکر و ملاکِ حرمت غیبت، هر کدام أهم یا محتمل الاهمیه بود همان مقدّم است.

ب) غیبت به قصد ردع منکر، مصداق احسان است

-1

مرحوم شیخ درباره ی این که چگونه غیبت به قصد ردع منکر، مصداق احسان است، توضیحی نفرموده است. بنابراین ما برای تبیین این استدلال می گوییم: در عرف، بر غیبتی که به قصد ردع منکر باشد احسان صادق است؛ چون مرتکب منکر را از آتش جهنّم نجات می دهد و قرآن کریم درباره ی محسنین می فرماید:

(ما عَلَی الْمُحْسِنینَ مِنْ سَبیل)(2)؛

بر نیکوکاران، راه مؤاخذه نیست.

اشخاص محسن و نیکوکار، مورد مؤاخذه ی تکلیفی و وضعی قرار نمی گیرند. نتیجه این که غیبت به قصد ردع منکر، حرام نیست و جایز است. حالا که غیبت جایز شد، چون مصداق نهی از منکر