بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 333

7. جرح شهود

اشاره

یکی دیگر از موارد استثنا که مرحوم شیخ از باب تزاحم ذکر فرموده، غیبت در مقام جرح شهود است. مثلاً بیّنه ای(1) که مدّعی نزد قاضی علیه منکِر اقامه می کند، منکِر می تواند شاهدی اقامه کند تا بر فسق بیّنه ی مدّعی شهادت دهد، که اصطلاحاً به آن «جرح الشهود» گفته می شود.

پس در مقام جرح شهود، غیبت کردن از بیّنه و شهادت به فسق شان اشکالی ندارد و بر قاضی لازم است که مهلت دهد تا منکر اقامه ی شاهد بر جرح شهود (بیّنه) کند، بلکه برخی در باب آداب قضا نوشته اند که حداقل ادب قضاوت اقتضا می کند که قاضی از مدّعی علیه (منکر) سؤال کند که آیا جارحی دارد یا نه.

این مسأله که منکر می تواند اقامه ی شاهد بر جرح شهود کند و شاهد، علیه شهودِ مدّعی غیبت کند، قابل مناقشه نیست و مورد تسالم همه ی فقهاست.

بنابراین یکی از موارد جواز غیبت، جرح شهود است که شامل جرح شهود در مورد عملی (گناهی) که متستّراً انجام داده اند هم می شود. معمولاً هم این چنین است بیّنه ای که به نفع مدّعی شهادت می دهند اجهار به فسق ندارند، وگرنه طبق قاعده قاضی خودش می دانست و مدّعی هم به این سادگی به سراغ آن ها برای اقامه ی شهادت نمی رفت.