بررسی گسترده ی فقهی غیبت صفحه 338

صفحه 338

حکم جرح مفتیان بدون صلاحیت (مدّعیان مقام افتاء)

استدلال مرحوم شیخ به باب تزاحم، در مورد جواز جرح روات حدیث در مورد کسانی که تصدّی إفتاء می کنند و صلاحیت ندارند هم جاری است؛ چون مفسده ی عمل به فتوای کسی که صلاحیت إفتاء ندارد أعظم از مفسده ی غیبت و اظهار عیب و نقص اوست. البته این مسأله احتیاج به تبیین بیشتری دارد که حدود آن کاملاً مشخص شود(1).

کسی که صلاحیت سخن گفتن از جانب شرع را نداشته و مجوّز افتاء ندارد، فتوای او بدون حجّت خواهد بود. کسی که نمی داند عام، مطلق، مقیّد، مخصّص و ... چیست و با این حال متصدی افتاء می شود، کسی است که علم لازم برای تصدّی


1- این که مرحوم شیخ جواز جرح مفتیان را مطرح نکرده است شاید بدین وجه باشد که چون این مسأله نوعاً مورد ابتلای اهل علم و مجتهدین است و چون آنان وظیفه ی خود را می فهمند، لازم ندید این جا تبیین شود. ولی این وجه تمام نیست؛ به خاطر این که چه بسا مجتهدی از نکته ای غافل باشد و با تذکّر مجتهد دیگر بفهمد آن مطلب حق است. کما این که خود کتاب مکاسب همین نقش را برای مجتهدین دیگر ایفا می کند و مجتهدین در هنگام افتاء به مکاسب رجوع می کنند؛ چون ممکن است در مکاسب، نکاتی مورد توجه واقع شده باشد که او متوجه نباشد. علاوه بر آن که بعضی افراد گرچه مجتهد نیستند، ولی قریب به اجتهادند و مطالب را می فهمند. تبیین این مسائل برای آن ها باعث می شود که حداقل فتوای مقلَّدین و مراجع خود را درست بفهمند، حدود استثنائاتی را که آن مسأله دارد بفهمند یا اگر هم درست متوجه نشوند با این توجه می توانند استفتا بکنند که در صورت نپرداختن به این موارد و غفلت محض از این مسائل، ممکن است این اشخاص فکر کنند که غیبت مطلقاً حرام است و یا در این موارد مطلقاً جایز است و به تفصیلاتی که در مسأله وجود دارد فکر نمی کنند.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه